MILITAIRE KRYPTOGRAPHIE.
De Militaire Kryptographie of de kunst, bij cle verschillende legers
in gebruik, om zich in moeilijk te ontcijferen geheimschrift uit te
drukken, is eigenlijk zoo oud als de wereld.
Reeds in de vroegste tijden zelfs wist men die kunst zoodanig te
combineeren met de meest behendige middelen, om het kryptogram
niet in 's vijands handen te doen vallen, ook dhn wanneer de over
brenger onverhoopt zoude worden gearresteerd, dat de daaromtrent
geboekstaafde mededeelingen bijna ongelooflijk voorkomen. Behalve
dat de dépêches somwijlen tusschen binnen- en buitenzooi der schoen
van den overbrenger, of ook wel in de oorhangers van vrouwen,
geborgen werden, verhaalt Aeneas in zijne gedenkschriften o. a.,
dat het wegmoffelen van kleine stukjes papier bij de Romeinen
somwijlen geschiedde in etterbuilen van menschen, die aan ver
zweringen leden.
De eigenlijke kryptographie, wèl te onderscheiden van de min of
meer listige wijze van 't overbrengen der dépêches, werd in de oude
tijden bij de legers veelvuldiger beoefend, dan tijdens de Middeleeuwen,
toen alleen de kloostermonniken en kabalisten zich met die kunst
bezig hielden.
Eerst in den nieuweren tijd evenwel werd de leer van het ge
heimschrift tot eene bepaalde wetenschap verheven en zóó druk toe
gepast, dat de minister Richelieu voor het ouderwijs in het ont
cijferen van kryptog rammen een academischen leerstoel deed oprichten.
In de zeventiende eeuw drong het geheimschrift meer bepaaldelijk
in de legers door en schreven de bevelvoerende generaals, zoodra
zij slechts op of buiten do grenzen van hun eigen land gekomen
waren, hunne orders in den regel in geheimschrift, terwijl gedurende
de oorlogen van het Eerste Keizerrijk de generaals twee zoogenaamde
sleutels betreffende het door hen te gebruiken cijferschrift van
37
