- 609
klaard, dat het beteekent: „ga terug"; de kryptograaph is hierbij wel
zoo voorzichtig, dat hij niet dit juiste getal ter neer schrijft, omdat
het zeer mogelijk is, dat de vijand een zelfde woordenboek heeft
weten machtig te worden.
Yan te voren nu is overeengekomen op welke wjjze de cijfers
van het getal zullen verschikt worden en welk getal daarna er bij
opgeteld of er van afgetrokken moet worden.
Zij namelijk overeengekomen, dat de formule van verschikking
luidt abdc, dat dus het 4e cijfer op de plaats van het 3e en het
3e op de plaats van het 4» komt te staan en wijders dat er 214
bijgeteld behoort te worden, dan schrijft men in dit geval voor
2143 of 2134 -f 214 2348 neer.
De ontvanger van het kryptogram weet in dit geval, dat niet
2348 doch 2348 214 2134, dus 2143 in het woor
denboek moet opgeslagen worden, om de beteekenis er van te weten
te komen.
Toch heeft men alweder er zoogenaamde loopjes op, om zulk
cijferschrift te ontcijferen, vooral wanneer het gelukt is, bij het
woordenboek tevens twee kryptogrammen van denzelfden afzender in
handen te krijgen.
Ook komt men soms tot de ontcijfering bij redeneering alleen.
Heeft men b. v. met een Fransch kryptogram te doen, dat er
aldus uitziet:
4213, 6555, 6555, 2140, dan zegge men al dadelijk
dat 6555 hoogst waarschijnlijk nousvous of ce beduidt, omdat een
ander woord bezwaarlijk 2 maal achter elkaar kan voorkomen.
Men deuke ten deze al spoedig aan een zin als dezen „pouvez-vous
vous défendre?" of „devons-nous nous retirer?" of „est-ce ce soir?"
Heeft men nu meerdere dépêches onderschept, dan kan men tot
bevredigende vergelijkingen dikwerf komen, zooals straks nog nader
zal worden verklaard.
Vooraf zij nog vermeld, dat er ook woordenboeken bestaan, waarin
voor een bepaald doel de belangrijkste bewoordingen door andere
woorden vertolkt worden.
Zoo had Louis Napoleon voor het organiseeren van zijn kom-
plot in 1831 eene woordenlijst saamgesteld, waarin b. v. de koningin
