611
naar de formule badedan veranderen beide getallen, om ze weder
tot abcd te verschikken, in 4913 en 2734, de beide gekrypto-
grapheerde cijfergroepen.
Dat zulk eene ontcijfering zeer moeilijk valt en alleen dan tot
resultaat leidt, wanneer men goed geraden heeft, zooals hiervoren het
geval was met de woorden „kolonel" en „regiment", ligt voor
de hand.
Een bezwaar, aan dit systeem verbonden, is, dat men niet genoeg
heeft aan het woordenboek, doch bovendien nog over een paar for
mules van verschikking en optelling of aftrekking het met elkander
eens dient te zijn.
Tot welke ongelegenheid dit somwijlen leiden kan, leert ons o. a.
de geschiedenis der beide laatste groote oorlogen.
Toen namelijk den 8en Januari 1871 een kryptogram uit het hoofd
kwartier van Koning Wilhelm aan generaal A on Wei'der ver
zonden werd, bleek het dien generaal, dat de sleutel niet bij do
hand was, doch geborgen was geworden bij het woordenboek in een
valies, dat op een anderen bagagewagen liggen moest. Een gelijk
soortig geval deed zich in den Turksch-Russischen oorlog voor, toen
Selim-Pacha, sous-chef bij Mehemet-Ali, in September 1877
enkele dagen afwezig was en bij vergissing het woordenboek met zich
had genomen, waardoor Mehemet-Ali een tal van dépeches niet
dadelijk kon doen ontcijferen.
Men verlieze bij dit stelsel almede niet uit het oog, dat, zoodra
er een woordenboek in druk bestaat, de kansen verminderen, dat
een zelfde exemplaar niet in het bezit des vijands zal zijn en voorts,
dat het maken van ééne enkele fout in een der cijfergroepen soms
den geheelen zin onduidelijk maakt. Wel is waar mag het maken van
fouten niet als regel worden ondersteld, maar toch gebeurt dit vaker
(niet alleen door den kryptograaph, doch ook door den telegrafist)
dan men meenen zou, gelijk weer onlangs de Tunische expeditie
herhaaldelijk daarvan bewijzen heeft geleverd.
Uit al het voorgaande blijkt intusschen, dat men tot heden toe er
nog niet in geslaagd is, een kryptographisch procédé uit te vinden,
dat in zijn geheel voldoet aan het in het begin van dit opstel om
schreven desideratum.