230
geheel op eenige beteekenis te hebben zoodra het bleek, dat men in
Atjeh een zeer zware taak te volbrengen had. Elke oorlog is een
afzonderlijke zaak. Zoodra blijkt, dat een afdeeling van 6000 man onvol
doende is om te imponeeren, met eenigen gang den krijg te voeren
en tot een goed einde te brengen, dan zende men 12000 man. En
als 12000 man niet genoeg is, dan zende men 24000 man.
De Franschen zonden 30000 man naar Tunis en de zaak
vlotte.
Ook bij de verovering van Algerië moesten de Franschen
het door de strategie aangegeven middel, het aanwenden van een
overmachtig- leger, te baat nemen om doel te treffen.
„Le maréchal Bugeaud, du premier coup et sous la forme d'un
sine qua nonavait demandé cent mille hommes, plus que le double
des moyens dont ses prédécesseurs avaient en la disposition, pour faire
la conquête de l'Algérie. II les obtint malgré l'opposition trés
vive du due d'Orleans, et ceux qui ont pris part a l'oeuvre, savent
que ces moyens ne furent que suffisants". (IAarmee Frangaise en 1867,
par le general T roc hu).
Maar ook uit den lateren tijd kunnen wij voorbeelden aanhalen,
dat, in gevallen als waarvan hier sprake, een groote troepenmacht
werd noodig geoordeeld, om spoedig en zonder veel bloedvergieten,
een land, bewoond door een onbeschaafd volk, dat zich hardnekkig
verdedigen wil, te veroveren en te paciticeeren.
Wij bedoelen het bezetten van Bosnië en de Hercegovina
in 1878 door een Oostenrijksch-Hongaarsch leger.
Om de vergelijking sprekend te maken, zullen wij eenigszins uit
voerig moeten zijn.
Bosnië en de Hercegovina zijn rijk aan bergen (Dinarische
Alpenen arm aan bewonersdeze weinige woorden schetsen land
en volk onvolkomen, doch geven het algemeen beeld er van. Meer
van nabij beschouwd wordt dat beeld natuurlijk duidelijker en doet
het beide landen kennen als weinig begaanbaar en onherbergzaam,
waar de wegen en bruggen, gering in getal, slecht aangelegd en slecht
onderhouden zijn waar de bewoners, ruw en onbeschaafd, meer doen
denken aan roovers, dan aan gezeten burgers.
Overeenkomstig hun geloof, zijn zij verdeeld in twee standen ot
