319 lijden, dat de oorlog steeds en ook nu over de personen van beide partijen bracht. Niet genoeg is in het oog gehouden, dat huizen weder kunnen worden opgebouwd, maar dat de dooden niet meer in het leven kunnen worden teruggeroepen. Niet genoeg is op den voorgrond gesteld, dat het branden een der middelen is, waarmede de guerilla gevoerd wordtwant de guerilla is uit den aard der zaak voor het vaste goed op het oorlogstooneel de meest 'schadelijke vorm van oorlogvoeren. Alle militaire schrijvers zijn het daarover eens. Is er wel één oorlog in onze koloniën aan te wijzen, waarin niet gebrand werd? En in Europa dan? Hebben de Oostenrijkers in 1878 in Bosnië ook niet gebrand En de Duitschers in Frankrijk? In het onlangs verschenen werk van den ex-maarschalk Bazaine: Episodes de la guerre de 1870 et le blocus de Metzvindt men op blz. 213 het volgende„D'uu autre cóté, chaque opération sur les villages a notre portee entrainait leur destruction par l'ennemi, qui y mettait le feu après le depart de nos troupes. Waarom dan zooveel beweging gemaakt over het branden in Atjeh? Yon Clausewitz geeft het verbranden van de dorpen aan als een der middelen, om eene algemeene volkswapening tegen te gaan. Ook V. d. Go ltz, deze aangelegenheid in de Runlschau van 1882 besprekende, zegt: „Die weise Maszregel, durch Niederbrennen oder Pliindern der verlassenen Ortschaften auf dem Kriegsschauplatz die Bewohner zum Bleiben zu veranlassen, haben viele Heerführer befolgt, unter ihnen selbst Gustav Adolph. Het spreekt wel van zelf, dat het branden zonder noodzaak, dan wel het branden ten gevolge van bloote vernielzucht van de soldaten, ten hoogste moet worden afgekeurd, niet alleen, maar ook belet of bestraft. Het branden, waarvan hier alleen sprake is, is het stelselmatig branden; het branden op bevel. Het Khroumirland werd op bevel afgebrand. Het was het middel, om den vijand, die zich steeds aan een beslissend gevecht onttrok, toch beslissend te benadeelen. Een volk, dat geen huizen en geen oogst meer heeft, wordt physiek en moreel gedwongen, de wapens neer te leggen.

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1883 | | pagina 330