336
komen, welk stelsel aan de te vorderen eischen het meest beant
woordt. Toen ik echter tot het uitspreken van mijn oordeel werd aange
zocht, wist ik geen reden, waarom ik niet mijne ondervinding aan
anderen zoude mededeelen, daar waar ik zelf zooveel door de onder
vinding van anderen geleerd had. Het is immers eene quaestie van
zaken, niet van personen, die hier behandeld wordt.
Het spreekt van zelve, dat de toestel, dien ik deed vervaardigen,
een gevolg was van de eischen, die ik, door studie en ondervinding
geleerd, vermeende aan eenig stelsel te moeten stellen. Ik begon
met dit laatste en kwam toen van zelf tot de inrichting van den
toestel; maar handelde niet omgekeerd.
Mijn gedachtengang bij het ontwerpen was, als volgt
De seinen, die men doen wil, kunnen voorstellen, of eene enkele
letter, of geheele volzinnen. In het eerste geval kan verkregen wor
den de grootste snelheid van seinen, maar onder bepaald beding de
zer twee conditiën: 1°. dat de seinen worden gedaan zooals bijv. in
de Engelsche Marine, door des seingevers armen; d. w. z: niet
door eenig ander hulpmiddel, 't zij ballen, lantaarns, vlaggen of wat
ook; 2°. dat de personen, er mede belast, zich daarin door veel
oefening bekwaamd hebben en.voortgaan zich daarin te oefenen.
Eerst indien aan deze twee conditiën voldaan is, kan eenig sein-
stelsel als dit de woorden spellende, een uitstekend vlug seinend stel
sel genoemd worden. Maar, zooals ik reeds boven opmerkte, zoodanig
stelsel is zeer duur. Men moet daarvoor eigenlijk hebben een afzonderlijk
korps optische, nog wel te onderscheiden van de gewone telegrafisten'
Een stelsel, dat niet aan deze twee conditiën voldoet, mag het
spellen der woorden niet als regel, wel bij wijze van uitzondering
aannemen. Een stelsel dus, dat, aan die conditiën niet voldoende;
toch de woorden uitsluitend spellen zal, moet noodwendig een stelsel
zijn, dat zeer langzaam werkt.
Om bovengenoemde redenen kan ik niet gelooven, dat goed en
vlug zal werken, het Duits che stelsel, voorkomende in het Indisch
Militair Tijdschrift van 1883, N°. 4, of het stelsel van den majoor
der genie J. H. Schafer.
Gaan wij nu over tot de stelsels, die niet de woorden spellen,
maar welker beteekenis een geheele volzin is.