362
b. v. Oj, alwaar men, door alsnu aan den wijzer E te draaieD, wederom
het dubbel teruggekaatste beeld van A in de richting van B terug
vindt, dan zal de stand van den wijzer E den hoek A02B aanwijzen.
Noemen wij dien hoek 90° dan is in fig. 5
Z O, A O, en
O, Ot
O A tanS a (1)
Ziet men dus een voorwerp B (fig. 5) in de ruimte ten opzichte
van een ander punt A onder een hoek van 90°; doorloopt men ver
volgens een geheel willekeurigen afstand in de richting van B en ziet
men, op een gegeven punt 02 gekomen, de twee beelden (2) B en A
onder een hoek van 90° -f- dan zal de doorloopen afstand O, 02
steeds in eene (constante) verhouding staan tot den gezochten afstand,
als nader wordt aangeduid door den daarmede overeenkomstige!)
wijzerstand.
Deze wijzerstanden nu worden empirisch bepaald en op den on
derrand van het instrument door middel van verdeelstrepen en getallen
aangegeven, zooals fig. 1 zulks te aanschouwen geeft.
Wil men dus op eenig terrein den afstand O,A (fig. 5) bepalen,
dan plaatst men den wijzer van het instrument tegen het knopje P
(fig. 1) en ziet, door het oog bij de groote opening in den doosrand
te plaatsen, welk terreinvoorwerp in de verte met het dubbel terug
gekaatste beeld A samenvalt. Laat ons aannemen, dat dit terrein-
voorwerp (een huis, boom, beuting, paggerkant) in B gevonden is.
Men marcheert vervolgens in de richting 0,B eenige passen voor
waarts en viseert andermaal, tevens den wijzer E zoover doende
draaien, dat het dubbel teruggekaatste beeld van A wederom op B
komt te vallen.
Daarop keert men den onderkant van het instrument naar boven
en leest men op den verdeelden rand, daar waar het indexstreepje
(1) Stilzwijgend wordt hier aangenomen, dat alle hoekon in het horizontale vlak
gelegen zjjn.
(2) Voor de gemakkelijkheid zullen wij in den verderen loop van ons opstel telkens
a an het samenvallen van twee beelden spreken. De waarheid is echter, dat men hier
te doen heeft met één teruggekaatst beeld en één terreinvoorwerp in naturawelk
laatste men dus buiten den spiegel behoort te zien.
