474
voortgezet worden. Verder vestig ik de aandacht van alle comman-
deerende officieren op het belang, om zooveel doenlijk de door de
hygiëne aangegeven regelen betreffende voeding, kleeding en huisvesting
in acht te doen nemen, ten einde het ontstaan van ziekten te voorkomen.
Verder teeken ik nog aan, dat waar de gelegenheid zich aanbiedt en
de dienst er zich niet tegen verzet, de troepen met nuttigen arbeid, zoo
als verbetering van huisvesting en communicatiën, en wijders schansarbeid
bezig gehouden moeten worden, omdat daardoor de goede geest en de
gezondheid van de soldaten bevorderd worden.
T.
Militair en Civiel bestuur.
De maarschalk Marmont, hertog van Ragusa, heeft in zijn bekend
werk„Esprit des institutions militaireszijne meening omtrent de ver
houding tusschen het civiel en militair gezag in oorlogszaken duidelijk
uiteengezet. „Een verlicht gouvernement", zegt hij, „heeft nimmer de
pretentie van alles te willen besturen het bepaalt zich tot het aanwijzen
van het te beoogen doel, en het beschikbaar stellen der middelen. C'est
au general seul, placé en face et au milieu des difficultés, a decider du
système a suivre et des combinaisons a exécuter.
Instede van zich te onderwerpen aan eene te groote inmenging van het
gouvernement, moet hij veeleer zijn commando, dat hij dan niet meer in
zijn geheelen omvang uitoefenen kan, neerleggen. Het gouvernement
moet op den bevelhebber, die zijn vertrouwen heeft, geen anderen invloed
uitoefenen dan door raadgevingen, welke geenszins het karakter mogen
dragen van bevelen. II se gardera bien toutefois de placer pres de lui un
conseiller d'office: car rien n'est plus absurde qu'un tel système, et, ainsi
que je l'ai dit déja, les résultats en ont toujours été funestes. Een gene
raal mag wel discussies uitlokken, bekwame personen raadplegen, zelfs raad
vragen, wanneer hij dit noodig oordeeltmaar hij moet niet verplicht zijn,
dien te vragen en er rekening mede te houden. In het algemeen kan
men zeggen, dat er in een leger slechts twee rollen te vervullen zijn,
namelijk: gehoorzamen en bevelen."
T.
