551
divisionnaire of hoogere tactische eenheid, daar de batterij er gesplitst
is in twee afzonderlijke deelen.
Tot nog toe zijn evenwel alleen de voordeelen overwogen, die iedere
formatie eigenaardig aankleven.
Wat de achtstukkenformatie betreft, moet al dadelijk tegenover
het voordeel van financieele oeconomie, het nadeel worden gesteld, dat
geen rekening meer wordt gehouden met de krachts-oeconomie en datelus,
waar aan de eene zijde winst is, aan de andere zijde verlies bestaat.
De ruimte, die zulk een batterij in de marschcolonne inneemt, is zeer
belangrijk; iets wat vooral in I n d i overwegend is. Wel wordt deze for
matie nog beschouwd als de grens der eenheid, die tactisch en ad
ministratief door één persoon kan bestuurd worden, maar het is
duidelijk, dat er zeer bijzondere eischen zijn, die hiertoe van dien
persoon gevorderd worden, en nu is het de vraag, of deze eischen
in billijkheid gesteld kunnen worden aan de met het commando be
laste qualiteit. Dit nu wordt algemeen ontkend, en daarbij moet nog
gereleveeid worden, dat, zoo er al kapiteins mogen zijn, die wer-
kelijk i ooi die taak berekend zijn, zij in een werkkring geplaatst worden,
die door uitgebreide verantwoordelijkheid in overeenstemming is met
hun hiërarchiek standpunt.
Men zal allicht opmerken, dat zoowel in I n d i als in N e d e r 1 a n d de
batterij van 8 stukken heeft bestaan, zonder dat de laatste omstan
digheid een bepaald hinderlijken invloed heeft uitgeoefend.
Men zij evenwel indachiig, dat in Indië eigenlijk slechts de
halve batterijen in werkelijkheid hebben bestaan, terwijl bij een
i redesformatie, zooals in Nederland, het nadeel in vredestijd niet
zal gevoeld worden.
jNu echter in Indië als beginsel is aangenomen, dat aldaar
de mobiele artillerie ten allen tijde op oorlogsvoet wordt onderhouden,
en het niet te hopen, ook niet denkbaar is, dat men dit beginsel
zal prijsgeven, dient daarmede ook rekening te worden gehouden.
Ik zal niet zoover gaan als sommige schrijvers, die beweren dat
de achtstukkenformatie, alleen op grond van haar wordingsproces,
geen reden van bestaan heeft. Yolgens hen vindt de achtstukken
formatie haar oorsprong in de toevoeging van houwitsers aan de
batterij van zes stukken. Dit moge werkelijk in enkele landen zoo
