179
verschaffen. .Maar toen en later heb ik U toch ook steeds gewezen
en moeten wijzen op de groote en vele moeilijkhedendie Gevooral
met den tegenwoordigen tijdgeest, zoudt hebben te overwinnen, al
vorens Uw loffelijk streven met gewenschten uitslag bekroond te zien.
Tevens drukte ik de vrees uit, dat ook hier de stem der wangunst
zich wel eens zou doen hooien en belemmerend werken.
Dat die bezwaren zich helaas! in te ruime mate hebben voorge
daan, zult Gij, mijne Heerenzoowel als Uwe medewerkers waar
onder een mijner vrienden, officier onzer vloot thans het best
kunnen getuigen.
Wat mij betreft, wil ik U niet ontveinzen, dat het mij zelfs dik
wijls griefde, te ontwaren en van anderen te hooren, hoe Uwe pogin
gen die toch eene goede en grootsche gedachte ten grondslag
hadden vooral in den aanvang al zeer weinig medewerking of
ondersteuning ondervonden, zelfs daar waar men dit geheel anders
had mogen verwachten.
Over het algemeen was toen in het klein eene trouwe weerspiege
ling waar te nemen van hetgeen onze geheele maatschappij tegen
woordig maar al te dikwijls te aanschouwen geeft. Bij het vragen
van inlichtingen of gegevens werd nu eens lauwheid of groote onver
schilligheid ondervondeneen ander maal stuitte men af op de
bedekte vrees, dat deze of gene door den schilder te veel, een ander
wellicht te weinig op den voorgrond zou worden geplaatst. Elders
weder werd het hoofddoel geheel voorbijgezien, aan onbeduidende
nevenzaken soms groot gewicht gehecht, of allerlei ongerijmde en
gezochte bezwaren geopperd. In dezen hunnen ijver gingen sommigen
zelfs zoover, dat zij den raad meenden te moeten geven, geheel af te
zien van het plan, omdat het de werkelijkheid toch niet juist kon
weergeven en dan slechts scherpe critiek uitlokken zou. Alsof de
eenigszins nadenkende beschouwer zóó naïef zou zijn om te gelooven;
dat zulks niet het geval ware bij alle andere historische schilderijen
alsof hij niet zou weten, dat juist bij de meeste kunstdoeken van
dat genre (veldslagen) de phautasie van den schilder, vooral in de
opstelling der troepen, eene groote rol vervult en vervullen moet;
dat dit zelfs bij de voorstelling van andere historische gebeurtenissen
geschiedt, hetzij om den kunstzin des schilders of dien van het groote