286
noemde stand zich hoofdzakelijk ook met plantaardig voedsel voedt,
terwijl de meer bevoorrechte standen ruimer gebruik van dierlijk voedsel
kunnen maken, dan wordt de oorzaak van dit verschijnsel duidelijk.
Maar bepalen wij ons meer uitsluitend tot Indië, dan zien wij, dat
de Inlander zich hoofdzakelijk voedt met rijst of sago, terwijl ook
maïs en peulvruchten benevens sommige aardvruchten in sommige
oorden of in sommige tijden van het jaar zijn hoofdvoedsel vormen.
Dierlijk voedsel, als daar zijn vleesch, visch, melk of eieren, wordt
slechts zelden en dan nog bij zeer geringe quantiteiten gebruikt.
Toch blijkt deze voeding ruim voldoende voor de behoefte, want
wie daaraan mocht twijfelen, behoeft slechts gewezen te worden op
de enorme werkzaamheid, waartoe de Oosterling in staat is en die
blijkt uit de onvermoeidheid in het loopen, zelfs met groote vrachten
belast (koelies)uit de onafgebroken inspanning, die hij kan
verdragen bij het roeien, iets wat voorzeker ieder, die het voorrecht
van eenig langdurig verblijf op Borneo heeft gehad, wel bekend is
terwijl ten slotte de tot verbazing dwingende werkzaamheid der mijn
werkers op Banka en Billiton een sprekend voorbeeld is. Maar, en
dit is een belangrijk feit, wij zien bij alles wat de Oosterling doet,
hem nimmer zijn bedaardheid, nimmer zijn afgemetenheid verliezen.
Zijn eigendommelijk aan een plantaardig voedsel gewend lichaam kent
geen gejaagdheid, daar het behoefte heeft aan een kalme ademhaling.
De Europeaan echter blijft in Indië de hem eigenaardige beweeg-
Ijjkheid behouden, en, moge deze al eenigermate verminderen, zoo
houdt dit ook gelijken trap met het mogelijk mindere gebruik van
dierlijk voedsel. Slechts den Kleurling zien wij meer tot de geaard
heid van den Inlander overgaan, maar opvallend gaat deze overgang
ook weder gepaard met de gewijzigde voedingwant geen kleurling,
van wat stand hij ook zijn moge en in welke omstandigheden hij zich
ook bevinde, of hij zal voorliefde voor plantaardig voedsel hebben.
Het is natuurlijk, dat de voedingswijze van den mensch invloed uit
oefent op den toestand van zijn verteeringsorganen. Het régime van
den Laplander zou den Javaan even slecht bekomen als genen het
régime van dezen. Het is dus ook duidelijk, dat de in Indië komende
Europeaan behoefte blijft gevoelen, zijn gewone voedingswijze te volgen,
omdat zijn verteeringsorganen zich daarnaar hebben gevormd. Maar
