430
El-Kantara en Coudiat-Aty aanvallen. Doch te vergeefs. Ondanks de
dapperheid der soldaten werd de storm afgeslagen.
Nettement zegt in zijn werk Histoire de la conquête d'Alger:
„Tout a coup, au milieu du silence profond qui avait succédé au bruit
du canon, les nótres entendirent des voix males et vibrantes qui,
sur tous les points des remparts, entonnaient des chants d'un caractère
grave et religieux. C'étaient les défenseurs de la ville quiaprès
avoir victorieusement repoussé nos colonnesfaisaient la prière. Dans
l'accent de ces voix oü frémissaient encore l'émotion du combat et
la joie de la victoire, il y avait quelque chose d'inexprimable
que n'oublieront jamais ceux qui les ont entendues."
Er schoot nu niets anders over als zoo goed mogelijk terug
te trekken.
De last daartoe werd gegeven des morgens om 4 uur van den
24sten November.
Ongelukkig ontstond er bij het nachtelijk duister verwarring. De
gedemoraliseerde troepen raakten het hoofd kwijt. Met overhaasting
werden tenten, bagage en zelfs caissons in het ravijn van de Rummel
geworpen en zelfs gewonden aan hun lot overgelaten. De Maarschalk
Clauzel had al zijn energie, ervaring en prestige noodig, om de
orde te herstellen en te beletten dat de troepen door een paniek
zouden worden bevangen.
Met veel beleid bracht hij de colonne in een regelmatigen terugtocht,
doch het spreekt wel van zelf, dat hij niet voor alles kon zorgen en
het verlaten van gewonden in de eerste plaats moet worden geweten
aan hendie met de zorg voor dezen waren belast. Toch heeft de
Maarschalk later hierover heel wat verdriet gehad wegens de ergerlijke
beschuldigingen, waaraan hij ten onrechte bloot stond. In het Journal
de Vexpedition diri.gée de Bone sur Constantine en Novembre 1836, par
un témoin ocidaire, wordt omtrent die verwarring het volgende gezegd
„L'ambulance, qui, ainsi que nous l'avons dit, se trouvait dans
les grottes situées en regard de la ville, y arriva au jour." (Na
melijk op het plateau van Sidi Mabroukwaar de troepen samen
getrokken werden.) „Dans la précipitation de son départune foule
de choses qui pouvaient être du plus grand secours aux maladestelles
que tablettes de bouillon, vin, sucre, sulfate de quinine, etc;toutes