457
Bij de beschouwing van 16 konden wij, men houde het ons
ten goede, soms een kleinen aanval van vroolijkheid niet bedwingen.
Niet om de schapen, want wij zijn er zelfs vóór, ook de kippen onder de
rubriek slachtvee te doen opnemen, maar bij het denkbeeld, waar
wanneer en door wie dan toch een dergelijke statistische opname in
hemelsnaam moet plaats hebben of worden verricht.
In tijd van oorlog in een door ons stormenderhand genomen kam
pong? Of nu, in tijd van vrede, bij wijze van opdracht en tot oe
fening voor het kader en de luitenants, te beginnen bijv. met Batavia?
Wat kan ons hier in Indië verder een plaatselijke indeeling in
gemeenten, het in Indische ooren vreemd klinkende woord daarge
laten, schelen? Zoo iets is immers, vermeenen wij, alleen van belang
bij Europeesche steden, boerendorpen enz enz., die vaak uit drie
of vier verschillende, soms op grooten afstand van elkaar gelegen
gemeenten bestaan. Welke statistische gegevens vallen er toch wel
omtrent de drie op Java gevonden spoorwegen nog in te winnen?
Heeft het Yoorschrift hier soms een revanchetocht naar Britsch-
Indië op het oog?
Volgens onze meening behoort van het door ons geoccupeerde
deel van den Indischen Archipel zoo goed als alles bekend te zijn.
Bij het bureau van krijgstoerusting moeten jaarlijks alle statisti
sche gegevens door het civiel bestuur en den grooten staf verzameld
en de bestaande kaarten verbeterd en bijgewerkt worden, daar, eens
in een werkdadigen oorlog op een door den Inlandschen vijand ge
occupeerd terrein, het inzamelen van statistische gegevens op de
verlangde wijze, b. v. b. het nagaan hoeveel paarden boven en be
neden de vijf jaren er op Wadjo te vinden zijn, met eenige kleine
moeilijkheden gepaard zal gaan.
In 't algemeen dus, dit wilden wij hoofdzakelijk zeggen, zijn zulke
statistische opnamen in tijd van oorlog onmogelijk. Daarom ver
dient het dan ook groote afkeuring, dat onze Staf vaak misbruikt
wordt tot werk, dat ook een schrijver kan verrichten. Niet in de
sterktestaten, maar in het verzamelen van statistische opgaven enz., enz.,
dient het zwaartepunt van zijn werkkring te liggen en dit vooral
wat de landstreken betreft, waarmede wij vroeg of laat in botsing
zouden kunnen komen, b. v. b. Wadjo, Tenom, de Groote Oost enz., enz.
