636
laten in het Fransche reglement van „nachtelijke excursiën".
"Wanneer men toch de laatstelijk op het gebied van velddienst en
tactiek verschenen werken in lezing heeft gehad, zal het met ons
wellicht ook anderen zijn opgevallen, hoe er eene zekere progressie
valt waar te nemen in het aanbevelen van nachtelijke gevechten.
Daarvan zegt generaal Brialmont onder meer het navolgende:.
„naardien de positie van den aanvaller in de laatste tijden zooveel
„moeielijker is geworden, begint het denkbeeld, om des nachts aan
„te vallen veld te winnen, voornamelijk onder de Duitsche officieren.
„Des nachts toch heeft de aanvaller veel minder verliezen van
„het vuur des vijands te lijden, omdat de troepen weinig of niet
„gezien worden en dus de afstanden niét nauwkeurig te schatten
„zijn. De verdediger weet bovendien weinig of niets van de door
„den aanvaller genomen dispositieën en hij bevindt zich dus in de
„onmogelijkheid, om aan zijne reservetroepen eene bepaalde opdracht
„te geven ten einde den aanval af te slaan.
„Deze voordeelen voor den aanvaller zijn groot, doch om er partij
„van te trekken, is noodig, dat de aanval met de grootste orde
„geschiede
„De duisternis toch maakt het eveneens den aanvaller moeielijk,
„om het gevecht te leiden; de persoonlijke invloed van den officier
„op de soldaten gaat ten naastenbij geheel verlorende manschap
pen, aan zich zeiven overgelaten, verschuilen zich, raken het spoor
„bijster, vallen per abuis hun eigen kameraden aan en het door-
„eengeraken der verschillende troependeelendat reeds des daags
„zoo moeielijk te voorkomen is, zal nu des nachts nog veel erger
„zijn en eene verschrikkelijke verwarring doen ontstaan voor het
„geval de aanval mislukken mocht.
„Maar bovendien moet de aanvaller wellicht een hem onbekend
„terrein doorloopen, waardoor hij slechts weifelend en langzaam
„voorwaarts zal gaan.
„Daarenboven heeft de nacht het nadeel, dat de mensch veel
„toegankelijker voor indrukken is en bij het minste incident ze-
„nuwachtig wordt. De soldaat is dan ook minder dapper, minder
„flink dan wanneer zijne chefs en kameraden hem zien vechten.
„Helden in een nachtelijk gevecht, wanneer niemand de verrichte
V O
