99
de leer niet omhelzen dat er maar één god is en dat die Van
Swieten heet, brandmerkt en veroordeelt!
Wat moeten onze minder ingewijde medeburgers denken, wanneer
zij in ons eigen zuiver militair orgaan het stelsel van een lateren
bestuurder in Atjeh hooren verdedigen en prijzen, een man bij wiens
naam de lijken onzer als 't ware aan handen en voeten gebonden
krijgsmakkers zich ginds in de met hun bloed, gedrenkte aarde
omkeeren
Wat zal de leek wel zeggen wanneer hij in ons midden als een
uitmuntend stelsel hoort verdedigen, dat geregelde troepen met in
den oorlog beproefde en met den inlander vertrouwde aanvoerders,
onder de orders gesteld worden van soms pas gebakken Delftsche
studenten met kapiteinsrang, zoo verschillend van de vroeger in
en door de harde leerschool der praktijk gevormde vakmannen?
Zal men niet daar ginds in Nederland, waar men den toestand
niet van nabij kent, gaan onderstellen dat, nu zelfs in den boezem
van het eigen leger zulke stemmen opgaan, de algemeene veroor
deeling die het door den vorigen gouverneur van Atjeh gevolgde
stelsel, waarlijk niet ten onrechte (zie de tegenwoordige officieele
berichten) van de meest bevoegde zijde gevonden heeft, eigentlijk
niets dan het geschreeuw eener achteruitgezette en in hare persoon
lijke belangen gekrenkte praetorianenbende is geweest?
Het is daarom dat wij protest aanteekenen! Protest, als zouden
de door den heer H. A. A. N. geopperde denkbeelden de algemeene
gevoelens van het Indische leger vertolkenHet is verre van daar
Met ons zouden zeker tal van anderen gevonden worden, welke
het stuk van den heer H. A. A. N.die immers zelf zegt dat de
toestanden op Atjeh met geen andere te vergelijken zijn (waardoor
hem dan ook met zooveel anderen de juiste maatstaf ontbreekt) wat
het essentieele betreft, tot zijne werkelijke waarde kunnen reducee-
ren, maarde zoo overbekende vruchtbaarheid van den
daarbij zeer kundigen en belezen schrijver, die sedert jaren de vaan
deldrager der Van Swietensche partij geweest is, zal wel een ieder
met ons van deze onderneming afschrikken; den in het stuk vau
H A. A. N. meer in 't bijzonder bestreden Patriot wellicht uitgezonderd.
Voor het doel waarmede wij schreven achten wij, in afwachting
