316
De onderofficieren zullen na hunne voorstelling ook den Eed afleggen.
De Eed voor de Armee zal in de volgende bewoordingen vervat zijn:
„„Ik zweer getrouwheid aan den Koning en gehoorzaamheid aan de
krijgswetten.""
Vervolgens wordt de Proclamatie afgeslagen of den zoogenaamden Ban
gesloten en de kommandant geeft de accolade (omhelzing) aan den voor
gestelden officier, die zich alsdan volgens zijnen rang gaat plaatsen.
De ontwikkeling der Indische officieren en de Comptabiliteit.
In de Varia van „(fe Indische Gidsvan Juni 1884 komt onder bo
venstaand opschrift het volgende voor:
In vroegere jaren zoo wij ons niet vergissen tot 1866 bestond er bij het
Departement van Oorlog te Batavia eene bibliotheek van verstrekkingeigenlijk een
offieiëele handel in militaire boeken, teekeninstumenten enz. Deze bibliotheek liad
een zeer groot nut; het legerbestuur voorzag haar van de boekwerken die voor de
officieren van belang geacht werden, voegde bij de „algemeene orders" geregeld op
gaven van hetgeen verkrijgbaar was, en leverde de boeken tegen 20 pGt. boven den
Hollandselien prijs. De betaling geschiedde door maandelijksche kortingen, op de
tractementen en was dus weinig drukkend voor de officieren. Een en ander maakte
dat de bibliotheek van verstrekking op hoogen prijs werd gesteld; er was bijna geen
officier, of hij schafte zich daaruit nu en dan een werk aanen de bibliotheek bracht
dus het hare bij tot de wetenschappelijke ontwikkeling van het officierskorps.
Daar beseften plotseling de Nederlandsehe staatslieden, die geen rekening hielden
met Indische toestanden, dat het niet aanging den Staat, bij al zijne andere be
moeiingen ook nog een militairen boekhandel te doen aanhouden. De particuliere
boekhandel heette voldoende ontwikkeld om den officieren te geven wat zij wensch-
ten, en de bibliotheek van verstrekking werd opgeheven.
Die ontwikkeling van den particulieren boekhandel was en is nog evenwel
zeer betrekkelijk. In geheel Indië (50 maal zoo groot als Nederland) zijn thans nog
niet zooveel boekhandelaren gevestigd als in den Haag alleen; commissiehandel is er
onbekend; een boekhandelaar, die zich bijzonder op de militaire zijde van het vak
toelegt, is er niet. De vracht van boeken is hoog; kassiers, die zich belasten met
de inning der verschuldigde gelden, zoekt men in Indië te vergeefs, en de verlcooper
moet wachten tot het den kooper behaagt een postwissel te nemen, wat hem ook niet
op elke plaats mogelijk is.
Door al deze bezwaren was het resultaat van den genomen maatregel jammerlijk
ongunstig. Wijlen de heer Gualtherus Koiff, zeker een der beste boekhandelaren in
Indië, verklaarde enkele jaren later, dat de officieren thans niet meer boeken dan
vroeger bij boekhandelaren aanschaften, maar dat uit Nederland voor minstens dertig
■duizend guldens 's jaars minder aan de Indische officieren werd geleverd dan vroeger,
toen de bibliotheek van verstrekking hare tusschenkomst verleende.
