482
Begin dus met aan het leger en de marine te geven, wat deze
noodig hebben en geef wat er overschiet, aan de andere departementen.
Hoe de verdere verdeeling der millioenen moet plaats vinden, kan
in dit opstel buiten sprake blijven.
A\il nu misschien een controleur bij het binnenlandsch bestuur
beweren, dat hij, in absoluten zin in het gouvernementsraderwerk
evenzeer noodig is als de luitenant, dan antwoorden wij beslist
„neen".
Als de luitenant-/;,et leger- er niet is, wordt de controleur-/;e/
civiel bestuur- te avond of te morgen, zonder verzoek, door de in-
landsche bevolking ontslagen, of erger.
Het leger en de marine waken er dus voordat alle overige
gouvernementsambtenaren en niet- ambtenaren, de firmanten en
compagniein Indiëtelle quelle, rustig kunnen blijven wonen.
Als dat leger niet goed georganiseerd is of onvoldoend sterk heet
te zijn, dan dreigt er in mindere of meerdere mate gevaar, dat het
gansche raderwerk op eens stil sta.
Het zij dus dat het onderhoud van een tegen zijn taak opgewassen
leger weinig of veel geld kost, in de eerste plaats moeten de gelde
lijke offers worden gebracht, die rechtstreeks ons koloniaal bestaan
verzekerende kosten voor de gewapende macht,
Met alle landsdienaren zullen dit oordeel onderschrijven.
Maardoe, bij wijze van spreken, morgen
een opstand der inlandsche bevolking uitbreken, waar ook, in die
matedat het leven der Europeanen gevaar loopt, dan zal iedere
residentja zelfs een gouverneur Pruijs van der Hoeveniedere
onderwijzer, controleur, tokohouder, ingenieur of referendaris ter
plaatse, kortom iedereen volmaakt ons beweren van zoo even beamen.
Mocht dan het garnizoen ter plaatse wat „zwakjes" zijn, de benteng
niet zeer stormvrij wezen, de geweren en kanonnen minder deugdzaam
bevonden worden, geloof vrijelijk, dat dan de resident met genoegen
alle andere civiele ambtenaren en ieder dezer laatsten met niet min
der pleizier alle andere zijner collega's met den resident er bij, voor
eene compagnie infanterie, wat sterker benteng of wat beter vuur
wapenen zoude willen omruilen.
Onder zulke imminente omstandighedenzal iedere Nederlander
