510
heid niet onthouden om de voorgelegde rekening na te cijferen.
Gelukkig dat onze Patriot het voornemen heeft om zich nog verder
te wijden aan de reeds aangevangen krijgsgeschiedkundige studie,
waaruit, zoo als hij terecht opmerkt, voor ons zooveel te leeren valt.
Wij hopen, dat hij die studie zoodanig in bijzonderheden zal door
zetten, dat hij den chaos vau denkbeelden en beoordeelingen over
dezen oorlog zal weten te ontwarren en door nadenken tot een zuiver
historisch beeld geraken.
Eenmaal zoover gekomen, zal hij zich niet meer behoeven te bepa
len tot het doen van aanhalingen, al worden de namen der auteurs
er dan bjj gemeld, maar hij zal door die grondige en veelzijdige studie
een zeker meesterschap over zijn stof verkregen hebben, waardoor hij
het in zijn macht zal hebben, om met korte en krachtige volzinnen
aan zijne lezers een goed begrip te geven van de essence der ge-
heele zaak.
Aan het Indisch leger zal hij voorzeker een grooten dienst bewij
zen, door voort te gaan met het publiceeren van zijne aauteekeningen
en bevindingen over den Algerijnschen oorlog.
Hij vergunne ons zijn aandacht te vestigen op een paar werken,
welke bij die studie van nut kunnen zijn
le. Le maréchal Bugeaud d'après sa correspondence intime et des
documents inédits1784 1849, par le Cie H. d'Idevilleancien
préfet d'Alger. Parislibrairie Firman-Didot et Cie1882.
De graaf d'Ideville heeft aan dit werk, dat drie deelen telt, een
kleur gegeven, klaarblijkelijk met de bedoeling om iets te doen in het
belang van de partij der Orleansen. Doch afgescheiden van deze
zwakke zijde, blijft de uitgave van een groot aantal documenten
voor de beoordeeling van Bugeaud en zijn tijd van veel waarde.
Behalve particuliere en officieele brieven, treft men in dit werk ook
aan de redevoeringen van den Maarschalk door hem als afgevaardigde
gehouden. Al zijne gedachten over de Algerijnsche zaken en zijn
systeem van oorlogvoeren tegen de Afrikaansche volken, liggen daarin
op duidelijke wijze ontvouwd.
Toen hij voor het eerst de tribune beklom was geheel Frankrijk,