629
en, na de invoering van het stalen berggeschutin de toekomst ook
zeker wel nimmer meer zal toegepast worden. Wij mogen dus ver
nachten dat de veld-artillerie, die vroeger hoofdzakelijk togen een
Europeeschen vijand was bestemd, in 't vervolg uitsluitend dat doel
zal hebben, terwijl de bérg-artillerie bestemd zal blijven:
1° voor Inlandsche expeditiën;
2 tegen een Europeeschen vijand in die terreinen waar de veld
artillerie niet meer werkzaam kan zijn.
Dit geconstateerd zijnde laat het antwoord op de daareven gestelde
vraag reeds geene plaats voor twijfel meer over.
Waar onze veld-artillerie bestemd is om eventueel op te treden
tegen die van Europeesche mogendhedenmoet zij zeer zeker aan
dezelfde eischen als deze voldoen en mag zij daarbij iu beweegbaar
heid niet achter staan. Wel is waar is het verdedigingsstelsel voor
Java nog altijd niet vastgesteld en kan men dus niet vooruit zeo-o-en
op welk gedeelte van Java zij zal moeten optreden, maar deze we
tenschap is in dit geval ook niet onmisbaar noodig. Juist die on
zekerheid stelt den eisch dat men zich op ellc terrein moet kunnen
verdedigen. Gesteld b. v. b. dat men het plan van Daendels wil vol
gen en nabij Batavia den hoofdweerstand biedeneen plan waarvoor
na het meer en meer inrichten van Buitenzorg als bestuurszetel en
na den bouw der Priok-haven veel te zeggen is, dan zullen wij op
dat voor veld-artillerie geschikte, door talrijke goede wegen doorsneden
teireintegen den vijand o. a. zeer in de minderheid zijn, wanneer
onze batterijen in beweegbaarheid bij de zijne achterstaan.
Zooveel blijft altijd zeker datzoolang wij veld-artillerie hebben
wij ook moeten aannemen dat zij gebruikt zal worden op terreinen
waar zij nuttig werkzaam kan zijn. Zoo niet, dan wordt zij hoe eer
hoe beter afgeschaft en door minder kostbare berg- of positie
artillerie vervangen.
Gaan wij nu na welke mate van beweegbaarheid de Indische veld
artillerie had en heeft.
In het begin dezer eeuw kon snellere beweging dan de stap in
de Europeesche legers van de destijds zeer zware veld-[voet-] artillerie
niet worden gevergd, 't Was dus zeer begrijpelijk dat in Indiëwaar
DO
