26S
hebben van hunne edelmoedigheid tegenover den overwonnen vijand.
De meening dat de Franschen, koloniën (ik cursiveer) willende
onderwerpen en beheeren, bij ons in de leer kunnen gaan, moet
volgens X. worden toegeschreven aan de niet gelukkig geslaagde
proeven van koloniaal beleid in Canada, die uitliepen op overgave
dier kolonie aan de Engelschen. Zou de geachte schrijver werkelijk
niet weten, dat de Franschen even ongelukkig geslaagde proeven
van koloniaal beleid hebben afgelegd in Yoor-Indië, waar Pondichery
het rampzalig overschot is van hunne vroegere bezittingenop St.
Domingo, op enz., enz. (6)
Veertien jaren geleden, tot in 1870, ja toen is er in het Indische
leger wel eens gedweept met Fransche toestanden, maar sedert, 't is
kwetsend voor 't Indische leger om dat te onderstellen, schrijft X. Toch
meen ik dat het bewijs voor 't geen ik gezegd heb, vrij wel geleverd
wordt, èn door her. geschrift van een II. P. èn door dat van X. in
persoon. Of duiden hunne opstellen niet aan, dat zij ver van vrij
zijn van het euvel waarover ik heb gesproken.
Volgens den geachten schrijver is eene vergelijking tusschen het
bevolkingscijfer van Frankrijk en Nederland een hors-d'oeuvre, om
dat waarachtig het staat er Nederland krijg voert met huur
lingen uit alle deelen der wereld en niet uitsluitend met landszonen.
Alsof niet juist het kleine bevolkingscijfer van Nederland oorzaak
is, dat men tot die huurlingen zijne toevlucht moet nemen, alsof ze
niet veel moeielijker bijeen te krijgen en kostbaarder zijn, dan de
landszonen waarover Frankrijk, is het noodig, in zoo ruime mate kan
beschikken; alsof de betaling der 30,000 huurlingen waarmede Ne
derland zijne uitgestrekte koloniën moet beheerscken, voor een land
met een budget van ongeveer 130 millioen gulden in het moeder
land, en ruim 140 millioen gulden in Indië en met aanmerkelijke
tekorten op beiden, niet veel zwaarder drukt dan het onderhoud van de
ongeveer 60 000 man, gedeeltelijk landszonen, die Frankrijk in Algérië
tegenover ruim 2.500.000 inboorlingen moet op de been houden. Blijk
baar heeft X. iets willen zeggen en toen zijue toevlucht geuonien tot
eene redeneering, die geen Indische officier zal beamen, en die hij ik
ben er van overtuigd niet zou hebben op't papier gebracht, wanneer
hij zijn stuk met zijn naam had moeten onderteekenen.
