316
borgt, schijnt de memorie van toelichting schroomvallig Indische toe
standen aan te roeren, en waagt zij het met een schoorvoetend „zoowel
hier als in Indië," dan geldt het den officier als burgerlijk gezaghebber.
't Pleidooi ontleent zijne kracht aan eene geschiedenisdie door
de reuzenschreden waarmede de krijgsleer vordert, vrijwel tot het
verleden behoort, terwijl het heden in Indië een schat biedt, door
wiens miskenning een gevaar dreigt.
De ontwikkelde ideeën kunnen Neerland goede officieren bezorgen
zij zullen Indië nooit krijgers verzekeren. In Neerland verwachte
men een negentiend' eeuwschen vijand, in de binnenlanden van Su
matra of Borneo stuiten wij morgen op denzelfden vijanddien wij
sedert eeuwen onafgebroken bestrijden.
Men begrijpe ons wel, wij ontzeggen geen oogenblik warme hulde
den schrijver, spreker, stafofficier of ontwerper, die moedig het initia
tief voor zijne rekening neemt, ook hem kan de wet te gemoet
tredendoch niet ten koste van uitstekende officierenwier roeping
zich bij de compagnie of bij de gelederen bepaalt.
„liet is belangrijk op te merken", zeggen wij den heer W. C. Ilojel
„na, (1) „dat het denkbeeld meer en meer algemeenen ingang begint
„te vinden en in Duitschland en Oostenrijk-Hongarijeom zoo te
„zeggen, reeds tot een voldongen feit is gebracht, dat voor alle
„faculteiten, onverschillig welke, dus ook voor de militaire, een
„zelfde graad van kennis behoort te worden gevorderd om toegelaten
„te worden tot de beroeps- of vak-opleidingsinrichtingen dier
„faculteiten. Deze gelijkheid van grondslag, deze eenvormigheid in
„algemeene beschaving, waardoor eenzijdigheid wordt geweerd, aan
raking wordt bevorderd van personen in uiteenloopende betrekkingen
„werkzaam,is van bijzondere en gewichtige beteekenis."
Men ga echter niet te vermen schatte de eigenaardigheden der
beroeps- of vak-studie niet te gering. Ook in de aangehaalde landen
volgen CadettenschuleBealschule en Gymnasia verschillende we
gen bij het streven naar het gewenschte peil van algemeene bescha
ving. Dit nu beseft voormelde memorie van toelichting o. i. niet
in voldoende mate ten opzichte der Koloniën, zij had niet mogen
zwijgen van het middelbaar onderwijs in Indië, zij had moeten aan-
(1) Verg. van 28 Kov. 1883, der Yer. t. Beoef. v. d. Krijgswetenschap.
