geneeskundig' onderzocht en gezond bevondenterwijl het paard ook steeds
in het garnizoen gezond was geweest. Het dier komt op Atjeh, maar ziet
bij aankomst er zoo onderkomen en vermagerd uit, dat de paardenarts
te Atjeh, het onmiddelijk van de andere paarden geïsoleerd hield. Deze
maatregel was goed, want een twee maanden daarna, moest het paard,
als lijdende aan kwaden droes, afgemaakt worden.
Waar en hoe is dat dier geïnfecteerd geworden?
Zeker niet op Atjeh, want daar is kwade droes tegenwoordig vrij
zeldzaam; ook niet meegebracht van zijn laatste garnizoen, want wij
hebben gezien dat het daar steeds gezond was geweest en ook van daar
gezond is vertrokken; aldus blijft er niets anders over, dan dat het
paard gedurende het transport besmet is geworden.
Geenszins is dat te verwonderen, want de paarden hebben het op zoo'n
reis dikwerf zwaar te verantwoorden, de arme dieren kunnen niet roemen
op eene goede behandeling aan boord.
Een officier neemt voor zijn paa.rd de noodige fourage mede, maar
een troepenpaard lijdt in den regel honger en dorst.
Het is gebeurd, dat eenigé paarden te Batavia ingescheept werden met
bestemming naar Atjeh: nauwelijks was de stoomer Telok-Betong voorbij,
of gras was voor de paarden niet meer aanwezig, alhoewel zij nog eene
kleine acht dagen reis voor den boeg hadden. Uit medelijden heeft toen
één der passagiers (een hoofdofficier) bij aankomst te Benkoelen naar
Padang getelegrapheerd om gras voor de paarden, waardoor de dieren
voor het ondergaan van een verdere Tannersche proef bewaard bleven.
Zou nu onder zulke verhoudingen en mogelijke besmetting aan boord,
de uitbreiding der ziekte niet enorm in de hand gewerkt worden?
Ik geloof, dat de stelling juist is, „dat de Indische troepenpaarden
gedurende het transport te water en te land kolossaal aan besmetting door
kwaden droes blootstaan.
Niet liet transportwezen is de eenige drager van het contagium, maar
oen groote rol hierin speelt ook de mensch.
Militairen overgeplaatst van het eene eskadron of de eene batterij naar een
andere, kunnen even goed het besmettend agens overbrengen; zij toch
nemen in den regel hun staltenue naar hunne nieuwe bestemming mede.
Een gewichtig moment voor infectie, is verder het permanent heerschen
van kwaden droes onder de paarden van particulieren, wagenverhuurders
en inlanders.
Zoolang op de voornaamste plaatsen in Indië geen strenge keuren
bestaan op besmettelijke ziekten onder het vee, waarin reglementair
