504
1°. tot het in verdedigbaren staat brengen van eenig land, kan in vredestijd slechts
eene zekere som gelds en eene zekere geregelde troepenmacht worden afgezonderd-
dientengevolge zullen gelden en troepen, aangewend tot de verdediging van versterkte
plaatsen of refugehavens, aan de verdediging van het overige eilandengebied en aan
de levende strijdkrachten worden onthouden.
2°. ons leger, hoe sterk of hoe zwak het ook zij, zal en bloc veeleer in staat
zijn om den vijand, uit het binnenland terug te drijven, dan verdeeld over verschil
lende plaatsen, de landing beletten kunnen van de versche gecombineerde vijandelijke
troepen, gesteund door hun scheepsgeschut.
3°. versterkte havens zullen dan eerst nuttig zijn, indien de voordeelen hunner
positie opwegen tegen het nadeel der decentralisatie onzer krijgsmachtzij zullen nuttig
zijn, indien zij de landing op een groot gedeelte kust onmogelijk of hoogst bezwaar
lijk maken (Tjilatjap); doen zij dat niet (Batavia, Soerabaja), dan kan de overmachtige
vijand ze eenvoudig links laten liggen, want aan hem is de keuze van het landings-
punt. Hij, die vele plaatsen zoude willen versterken, zoude wel eens tot de conclusie
kunnen komeu, dat er eigenlijk niets versterkt was (zie le stelling.)
4°. eene plaats zal eerst clan versterkt moeten worden, zoo zij te beschouwen is als
het palladium van ons gezag, of indien de vermeestering van die plaats gemakkelijk
tot de vermeestering van dat gezag leidt.
5°. Eene haven, niet vallende onder de laatste stelling, waarin men onze oorlogs
materialen laat en die men tegen den vereenigden vijand door vaste verdedigings
middelen niet voldoende genoeg versterken kan, is een blok aan ons been; de depots
en magazijnen van het leger moeten naar het binnenland worden overgebracht; het
kan in bovenstaande omstandigheden nuttig zijn de Marine-oorlogsmaterialen te ber
gen in de snelste particuliere stoomers, die daarmede eene geheime bestemming op
volgen zullen, vooral eene zoodanige, die om hare hydrografische gesteldheid en 's
vijands onbekendheid daarmede, uitmunt.
6°. versterkte kustplaatsen met hunne vaste of drijvende versterkingen zullen in
den oorlog tegen eene vreemde mogendheid wellicht productief zijn het mobiele leger
en de mobiele vloot zullen het immer en overal wezen in het groote door ons te over-
heerschen en te verdedigen gebied.
7°. voor een eiland, maar [vooral voor eene eilandengroep is de zeemacht eerste
linie van defensie. De actieve zeemacht behoeft aanvankelijk geene kostbare soutiens,
kan overal en masse optreden; de gestationeerde Marine behoeft die kostbare soutiens
wel, en zal, vooral als zij over verscheidene plaatsen verdeeld is, zooveel te gemakkelij
ker worden overheerscht door den in massa opkomenden vijand, waardoor eene blok
kade van Java zooveel te gemakkelijker wordt.
8°. onze scheepsmacht, hoe ook ingericht, zal in onze uitgebreide bezittingen par-
tieele ondernemingen nimmer beletten kunnen, zelfs Engeland kan dat niet binnen
eigen gebied, maar wel zal onze vloot zoodanig moeten zijn ingericht, dat een succes zelfs
op verwijderde eilanden behaald, welke niet door eenen ernstigen aanval op Java
kan worden gevolgd, den vijand onmiddellijk kan betwist worden.
9°. Ik kan niet geheel toegeven dat de sleutels van Java achter de Amsterdamsche
linie zouden ligggen. Bleef Belfort, door de Duitschers begeerd, niet voor het over-
