Art. 5.
Partout et a tous les degrés, les affaires arabes dépendront du com
mandant militaire qui aura seul la qualité pour donner et signer des
ordres et pour correspondre avec sou chef immédiat, suivant la regie
de la hiërarchie.
Naar aanleiding van dit ministerieel besluit werd door den maar
schalk Bugeaud eene instructie gegeven om de plichten van de offi
cieren, die met bedoelde gewichtige werkzaamheden belast werden,
nader te regelen.
Die instructie luidt als volgt
De eerste zorg van den officier van het bureau-arabe, die de taal
van het volk moet kunnen spreken en begrijpen, bestaat daarin, dat
hij zich moet toeleggen op de kennis van land en volk door de zeden
en gewoonten te bestudeeren, zoomede de wetten welke van kracht
zijn, door verder, in één woord, al die gegevens te verzamelen, wraar-
van de wetenschap voor de bevelhebbenden, bij het nemen van zekere
maatregelen, van dienst kunnen zijn.
Het spreekt wel van zelf dat onder deze studie ook begrepen is
alles wat betrekking heeft op de inlandsche hoofden, die in naam van
Frankrijk gezag uitoefenen. Het met verstand en tact toezicht
houden op de inlandsche hoofden is eene délicate zaak, wrelke uitslui
tend behoort tot de bevoegdheid van den officier belast met de ara-
bische zaken. Om die taak goed te vervullen, moet hij niet aarzelen
zich dikwijls onder de bevolking te begeven, de markten te bezoeken
en zich in de dorpen op te houden om klachten te onderzoeken en
af te doen.
Het is noodig dat het fransch gezag boven alle verdenking van
partijdigheid en willekeur verheven is en aan de inlanders toeschijnt
als te zijn de beschermer der verdrukten. Het is noodig dat de
arm van het gezag tot in het verst gelegen dorp reike, om onrecht
en geknoei te doen ophouden. Op deze wijze zal het volk door het
maken van vergelijkingen, het best tot de erkenning gebracht kunnen
worden dat het fransche bestuur te verkiezen is boven dat van het
vioegere regime. Bovendien komt het recht doen op de plaats zelve
63
