749
Zij schreef den Khedive vóór, al de garnizoenen uit Soedan terug
te trekken en deze provinciën op te geven, om ze weer aan hare
oorspronkelijke bezitters of hunne afstammelingen over te laten.
In deze politiek hadden Gladstone en de Khedive een niet al te
oorlogszuchtigen generaal noodig, een vriend der negers, en iemand,
die land en taal machtig was. Natuurlijk viel de keus op Gordon.
Op het oogenblik zijner afreis naar den Congo, riep een telegram
van Lord Granville hem terug men stelde hem voor naar Khartoum
te gaan, tegelijk als Egyptisch stadhouder en als Engelsch commis
saris. Gordon nam dit aan de zaak eischte spoed en dezelfde dag,
die hem uit Brussel naar Charing Cross bracht, zag hem ook des
avonds op zijn afreis naar Khartoum.
De eenige Engelschman die met hem ging, was de overste Stewart.
Den 26on Januari had Gordon zijn laatste audiëntie bij Tewfik,
den llen Februari was hij te Berber en den 18en hield hij zijn in
tocht in Khartoum.
Dat was een triomftocht, zóó grootsch als wel nimmer een Euro
peaan bij zijn terugkeer in den vreemde had gehouden.
De inwoners knielden voor hem op de straten en noemden hem
hun sultan, redder, vader. Den volgenden dag verbrandde hij met
karakteristiek ongeduld alle kurbaschen of zweepeu in de stad. Ook
verbrandde hij al de belastiugschuldboeken der Itegeering, hij opende
de kerkers en bevrijdde de gevangenen, zond alle Egyptische solda
ten weg en behield alleen gewapende inboorlingen in de stad.
Twee andere zeer belangrijke stappen waren zijne brieven aan den
Mahdi, waarin hij dezen als Emir van Kordofan erkende, en zijn
schrijven aan den ouden Sebehr te Caïro, waarbij hij dezen aanwees
als den toekomstigen Sultan van Soedan.
Wat sedert plaats greep is nog versch in herinnering.
In den beginne met eenig voordeel strijdend, moest hij spoedig
voor de verpletterende overmacht, van den Mahdi zwichten, die hem
na een beslissende nederlaag onder Khartoum's muren, op den 24
Maart in de vesting opsloot en de insluiting langzaam voltooide. De
toestand werd nu met den dag hachelijker.
De Engelsche Regeering bleef hare laakbare „rescue and retire"
politiek volgen, zelfs toen Gordon, inziende dat hij alléén niets meer
