813
commandanten, die het vuur regelen, gegeven zijn de afstanden
te bepalen.
Yele pogingen werden in de laatste jaren in het werk gesteld om
hierin door andere middelen te voorzien.
Afstandsmeters van grooteren en kleineren omvang, van meer of
minder eenvoudige samenstelling, verschenen. Wij tellen daaronder
de afstandsmeters van Le Boulengévan RocksandicLe Cyre
Schefïer en thans weer den nieuwen afstandsmeter van den kol.
Paschkjewitsch voor de Russische veldartillerie. Yan de ons be
kende is voorzeker die van Le Boulengé de eenvoudigste. Of zij
even bruikbaar als eenvoudig is willen wij nagaan.
Alvorens deze afstandsmeter officieel werd ingevoerd, is hij, zooals
bekend is, in beproeving genomen op Atjeh. Bij ieder der veld-
bataljons bijv. was er een aanwezig.
Als zijnde met de beproeving belast, waren wij daar in de gele
genheid de bruikbaarheid er van in de werkelijkheid te leeren be-
oordeelen. De ondervinding daarbij opgedaan was niet van dien aard,
dat het rapport, door ons uitgebracht, tot de invoering van dit in
strument heeft medegewerkt. Er zijn te veel invloeden, die oorzaak
van misschatting kunnen wezen, invloeden van buiten, invloeden ook
van de zijde van den waarnemer.
De inrichting van het instrument berust op de waarneming van
den tijd, die verloopt tusschen het zien en het hooren van een schot.
Bij de samenstelling van het instrument nam men tot basis de
normale snelheid van het geluid d. i. 383 M. per seconde in
droge lucht van 0°. En warmte, én wind oefenen echter invloed uit
op de snelheid van het geluid. Bij 16° C bijv. is de snelheid per
seconde reeds 341 M. De wind vermeerdert de snelheid van het ge
luid met zijne eigene snelheid, wanneer hij met het geluid medegaat
en vermindert haar evenveel in het tegenovergestelde geval. Indien
men nu weet dat een vrij hevige wind 16 M. per seconde aflegt,
dan valt het niet te ontkennen, dat een vóór of tegen zijn van den
wind, gepaard aan een Indische hitte, oorzaak van misschatting kan
worden.
Het bijvoegsel van Alg. Ord. N°. 17 van 1882, waarbij de tele
meter van Le Boulengé werd ingevoerd, zegt
