03 8 -
worden, steeds bloot te stellen aan het gevaar slachtoffer van dien
toestand te worden.
Immers neen, en wanneer de wetenschap onmachtig blijkt om de
miasmen te bestrijden dan moet öf Tjilatjap verlaten, of een mid
denweg gezocht en zoo spoedig mogelijk betreden worden.
Het verlaten van Tjilatjap schijnt door overwegende motieven
niet mogelijk te zijn. Welke die motieven zijn, van politieken,
strategischen, hygienischen of financieëlen aardkunnen wij niet
beoordeelen, maar men kan veilig aannemen dat, na al de offers
die Tjilatjap gedurende tal van jareu heeft geëischr, een prijs geven
er van waarschijnlijk meermalen overwogen is maar men telkens is
geëindigd met den toestand te laten, zooals hij was. Daarom wil
len we trachten in het belang der menschheid en in dat van den
Staat de aandacht te vestigen op een middenweg tot oplossing der
quaestie.
Alvorens daartoe over te gaan, zij het ons vergund over de verde
diging van Tjilatjap een enkel woord in het midden te brengen.
„Begin met uw voordeur te verdedigen"; dezen eeuvou-
digen regel zouden we niet gaarne prijs geven wanneer een vijand
er aan dacht de toegangen naar het binnenland van den kant van
Tjilatjap te forceeren; willen we ons derhalve daar niet aan bloot
stellen dan is eene verdediging van het nauwe vaarwater te Tjila
tjap een eerste vereischte. Dat dit, bij de richting der vuurlijnen
en de soort van bewapening, niet door de tegenwoordige versterkin
gen, de kustbatterij op de landtong en de beide forten op het
eiland alleen kan geschieden, lijdt geen twijfel. Daarom, wanneer
eene vijandelijke vloot het vuur der batterijen tot zwijgen heeft ge
bracht en dat gelukt haar ongetwijfeld bij de overmacht en supe
rioriteit van haar overstelpend vuur moet een voldoend aantal tor-
pédobooten, die zich gedurende het beschieten der werken binnen
gaats gedekt hebben opgesteld, de verdere taak der verdediging
overnemen en te juister tijd verrassend optreden.
Het binnenloopen te Tjilatjap, wanneer de bakens zijn weggeno
men en over geen ervaren loods beschikt wordt, is een zeer gevaar
lijk werk, waarbij 's vijands vaartuigen telkens de kans loopen aan
den grond te raken. Yau deze omstandigheid moeten onze torpe-
