952
Bij' die herdenking had o. i. in de eerste en voornaamste plaats
het zeer vele schoone en goede, dat onze militaire orde nu nog heeft,
moeten worden vooropgesteld en slechts in de tweede de gebleken,
welke haar aankleven.
En wie zal ontkennen dat in het „Voorheen en Thans" het om
gekeerde het geval is, wie zal ontkennen dat sommige gedeelten dier
brochure geschreven zijn met eene bitterheid die wellicht door velen
niet verwacht werd bij de herdenking van een feestdag als den 30sten
April 1885.
Maar er is nog meer. Straks werd reeds gezegd dat de gebreken
welke de Orde aankleven voor de meeste leden er van niet onbekend
zullen gebleven zijn. Maar toch zullen er in de mindere rangen van
Vloot en Leger nog vele leden der Orde zijn, die van die gebreken
niet weten en die, uitsluitend lettend op de woorden voor moed
beleid en trouwdie op hun ridderkruis prijken, nog in de illusie
verkeeren dat ze leden zijn van een Orde, die nog overal hoog in
aanzien is.
En voor de zoodanigen hopen wij dat ze geen kennis zullen nemen
van enkele deelen van het geschrift van den Overste V. omdat het
in hun oog de waarde van de Orde zou verkleinen, voor wier bezit
juist door deze klasse van Ridders zoo buitengewoon veel is moeten
worden verricht.
Maar hoe dit alles ook zij, het gedenkschrift blijft voor ons niet
tegenstaande enkele bladzijden, die wij er niet in gewenscht hadden,
een belangrijk werk, waarvoor wij den schrijver erkentelijk moeten
zijn en dat volkomen verdient in nadere beschouwing genomen te
worden.
De mededeeling van den hoogst treurigen toestand van het archief
der Orde, doet de schrijver nog in zijn „voorwoord" volgen door
een betoog over den zeer ongelijken maatstaf, die gebruikt wordt bij
toekenning of onthouding van het kruis der Ordewaardoor niemand
die in den strijd door Moed, Beleid en Trouw heeft uitgeblonken,
gewaarborgd is tegen partijdigheid, persoonlijke vooringenomenheid,
willekeur of onrecht.
Herhaaldelijk kwam bij het verder doorlezen der brochure de vraag
bij ons op, of bij het ter neer stellen dier woorden door den schrijver
