962
PadaDg Pandjang de verdediging niet meer zal schaden dan een weg
via Soebang, en zelfs in sommige opzichten de voorkeur verdient.
„Wij zeiden reeds, dit gevoelen niet te deelen. Het is toch niet
de quaestie, om de troepen van Padang langs den kortsten weg naar
de Bovenlanden te voeren, doch om dit langs den veiligsten weg te
doen; en ongetwijfeld is de weg via Soebang de veiligste. Yeel on
derscheid maken beide evenwel niet, daar Padang een open stad is
en geen der beide spoorwegen nabij de kust verdedigd zou worden.
Onze troepen zullen zich ook zonder spoorweg wel tijdig in de Pa-
dangsche bovenlanden kunnen retireerendaar moet de geheele ver
dediging van Sumatra's Westkust worden gevoerd, en zij kan daar
deugdelijk gevoerd worden - wanneer zij in tijd van vrede behoor
lijk is voorbereidomdat de drie accessen, die van de kust naar
de Bovenlanden leiden (naar Solok, Padang Pandjang en Matoea) al
len met weinig troepen uitmuntend te verdedigen zijn. Wat voor
de verdediging van veel meer belang is dan de spoorweg naar de
Benedenlanden, dat is goede geneenschap in de Bovenlanden, dus
een spoorweg van Pajakombo over Fort de Koek en Padang Paudjang
naar Soloken dit belaDg valt geheel met dat van handel en land
bouw samen. Geen spoorweg naar de kust zal ooit schadelijk zijn
uit een militair oogpunt, want hij is, vooral in een bergland, gemak
kelijk onbruikbaar te maken.
„Men late dus de militaire belangen ten aanzien van het spoor
weg tracé op Sumatra's Westkust verder buiten sprake; niet, omdat
dit gewest „waarschijnlijk nimmer tegen een buitenlandschen vijand
zal behoeven verdedigd te worden en de strijd om Indie's bezit niet
daar ginds zal worden beslecht" de geschiedenis van het laatst der
vorige eeuw leert dat de Engelschen zich het alleerst van Sumatra's
Westkust meester maakten maar omdat die belangen zeer onder
geschikt zijn in vergelijking met die van handel, landbouw en nij
verheid."
„Ik heb mij deze aanhaling veroorloofd, om mij te rechtvaardigen
tegenover mijne oud-kameraden van het Indisch leger, nu men, van
al de voorafgegane beschouwingen geen melding makende, alleen de
twee laatste regels aanhalende en deze zelfs nog niet geheel juist
