1117
zooveel buitensporigs heeft kunnen waarnemen, wil genoemd gene
raal daarom nog niet, dat er eene zekere losheid in het gelid bij de
exercitiën kome; integendeel! Een soldaat in het gelid „we bougera
pas", zonder dat een nieuw commando van den instructeur hem
daartoe gelegenheid geeft. Wanneer een officier „Halt!' commandeert,
behooren ook de achterste rotten halt te houden, al hebben zij hun
nen afstand verloren en wanneer een officier bij abuis „Guide
Rechts" commandeert, moet er geen enkel minder militair te vinden
zijn, die op eigen gelegenheid den guide links zal houden, zooals
het eigenlijk had behooren te zijn.
„Si l'officier se trompe, il n'y a pas grand mal; l'erreur est
„bientöt réparée; mais malheur au chef, dont les hommes agiraient
„dans le rang, non d'après les commandements, mais d'après leur
„propre manière de voir! On ne sait pas, jusqu'oü peuvent conduire
„de pareilles habitudes, dans les moments difficiles."
De generaal is dus niet atkeerig van strenge vormen, waar het
moetzooals bij de exercitiën (1) en hij begrijpt zulk een automa
tisme zeer wel, maar daarom moeten de soldaten nog niet in alles
tot automaat hervormd worden.
Om dezelfde redenen kan men in een gezelschap zeer wel „stilte"
begeeren, zonder nu juist te eischen dat ieder doofstom zij.
Automatisme verdraagt zich m. a. w. zeer wel met „Erziehung"
van den soldaat. Een muzikant o. a. is, gedurende de muziekuit
voering, automaateen danser automaat een soldaat, die in den
pas loopt met zijn nevenman, automaat.
Men zorge er alleen voor dat automatisme bij de opleiding van
den soldaat niet zijne natuurlijke grenzen overschrijde.
Soldaten moeten, dit spreekt van zelf, in denzelfden pas marchee-
(1) Wat over het algemeen afkeuring verdient, is de omstandigheid, dat een troep
gemeenlijk alleen vrij goed exerceert in de recruten- en compagniesschool. Zoodra
er getirailleerd wordt, houdt bij de soutiens en reservetroepen van den kant der offi
cieren het behoorlijk commandeeren op, beginnen de soldaten te dandineeren en
houden het geweer, alsof het minstens 50 kilogram zwaar is. Evenzoo exer-
ceeren bijna altijd de soldaten minder goed, wanneer er met compagniescolonnes
gemanoeuvreerd wordt, terwijl het dan juist zooveel beter zou behooren te gaan, nu
iedere troep zooveel beter te overzien is en het commando zooveel beter verstaan
wordt, dan wanneer de bataljonscommandant in gesloten orde doet exerceeren. Het
is moeielijk om dit chronisch gebrek te verklaren.
