5
onheilen te voorkomen eu bijtijds krachtig optreden overal en ten
allen tijde een groot gewicht in de schaal legt, zoo zouden er toch
wel omstandigheden kunnen voorkomen, waarin wij b. v. met be
doeld rijk in conflict kwamen en het ons aanviel.
Hoewel wij in dat geval waarschijnlijk op een gedeelte onzer
bondgenooten zouden kunnen rekenen, zoo is het toch evenzeer
mogelijk, dat dit niet het geval zou zijn, maar dat allen of sommi
gen van hen gemeene zaak met den vijand maakten.
Het ligt dan voor de hand, dat onze buitenposten het eerst aan
aanvallen blootstaan, welke aanvallen naar alle waarschijnlijkheid
tamelijk onverwacht zullen zijn.
Over het algemeen toch doet zich het verschijnsel in de Indische
krijgsgeschiedenis meermalen voor, dat de ernstigste opstanden ot
onlusten gemeenlijk niet of slechts kort te voren voorzien werden.
Dit moet o. i. voornamelijk geweten worden aan het optimisme,
dat veelal de besturende ambtenaren bezielt, die, hoewel zij zeer goed
op de hoogte zouden kunnen zijn van hetgeen er broeit, meestal te
veel vertrouwen stellen in Inlandsche hoofden, en in spionnen, die, om
licht verklaarbare redenen, zoolang mogelijk de feiten verzwijgen of
in een verkeerd licht stellen.
Zullen dus de posten, wanneer het geval daartoe leidt, waarschijn
lijk plotseling overvallen worden, zoo zal dit met Makassar evenwel
niet licht het geval zijn.
Onze vijand toch moge eenigszins georganiseerd zijn, de leger
macht, die hij tegen ons kan aanvoeren, blijft altijd eene bende, met
moeite te leiden en in de hand te houden. Alleen wanneer het succes
de aanvankelijke, partieele daden bekroont van de ongeregelde troepen,
waaruit die bende bestaat, kan men rekenen op aansluiting, en dus
alleen wanneer bij voorbeeld onze posten te Segerie en Pankadjene
door den vijand overrompeld waren, zou men (m. i.) kunnen ver
wachten den vijand in massa voor Makassar te zien verschijnen.
Maar zelfs in dat geval zullen wij van die overrompeling zeer
waarschijnlijk kennis dragen, vóór dat de massa des vijands in de
nabijheid van de hoofdplaats verschijnt.
Is men op de posten bijtijds onderricht van hetgeen verwacht
kan worden, en worden ze dus niet overrompeld, dan zullen zij, zelfs
