187
eene volkomene overeenstemming, dan toch zeker tot een beter begrip
dier uitwerking geleid.
Wij bepalen ons tot de volgende theorieën hier in herinnering te
brengen: 1°. het indringen van lucht vóór en na het projectiel,
alsmede het indringen van ontplofbare gassen, en het ontstaan dier-
zelfde gassen in de wonden2°. de verwarming van het projectiel
tot smelling toe, waardoor de kleinste deeltjes gelegenheid zouden
hebben zich van het projectiel af te zonderen, en als secundaire
projectielen te werken; 3°. de regelmatige en onregelmatige omdraai
ingen van het projectiel, en de centrifugale kracht, die daarvan af
gezonderde deeltjes verkrijgeu; 4°. de uiteendringende kracht, „Keil-
wirkung," en sterke percussie en 5°. de hydraulische werking. Wan
neer wij ons al aanstonds tot de laatste verklaringswijze bepalen,
dan doen wij dit met het oog op het gewicht, dat deze in den laatsten
tijd vooral heeft verkregen. Zij verplaatst ons metterdaad in de kern
der quaestie, die ons thans bezig houdt.
Alvorens wij tot de beschrijving der door ons genomen proeven
overgaan, moeten wij het volgende in herinnering brengen. Kocher
heeft in zijne bekende verhandeling „über Schusswundende uit
werking der geweer-projectielen in drie factoren geanalyseerd warmte,
„Sprengkraft" en doordringingsvermogen, en aangetoond dat de „Spreng-
kraft" of explosieve werking, zoo niet uitsluitend, dan toch hoofd
zakelijk hier in aanmerking moet komen.
Hij heeft ons tevens den weg aangewezen om het leeuwenaandeel,
dat de explosieve werking op korten afstand heeft, in de levende
kracht van het projectiel te doen dalen, zonder de waarde van het
wapen voor het doel van den oorlog te verminderen. Dit wordt toch
ten volle bereikt, indien een zoo groot aantal individu's zoo
spoedig mogelijk buiten gevecht wordt gestelddoch zeker
voorbij gestreefd, indien dezelfde individu's daardoor levenslang
ongelukkig gemaakt worden.
Nu hebben echter de moderne geweer-projectielen reeds op be
trekkelijk grooten afstand, 400 a 500 M., eene hevige uitwerking.
Ons doel moet nu zijn op het voetspoor van Kocher die uitwerking
te wijzigen, zonder daarom afbreuk te doen aan de juistheid van
het schot, zelfs op groote afstanden.
