462
waarin de zonnestralen in en uit de spiegels en op het afstandsstation
vallen (zie fig. YI), beweegt men, door de opening in het midden der
heliograaf heenziende, den duplexspiegel zoodanig in horizontale en
in verticale richting, dat het afstandsstation, dat zich in den duplex
spiegel afteekent, door het onverfoelied middelste gedeelte van dien
spiegel volkomen bedekt wordt, en dat cirkeltje zeer juist in het
midden van de opening in de heliograaf gezien wordt.
Daarna beweegt men door middel der beide schroeven E en F
(fig. I) de heliograaf zoodanig, dat de zon het midden van dezen
spiegel op dat van den duplexspiegel en aldus ook op het afstands
station terugkaatst, hetgeen gecontroleerd wordt door de afbeelding
van het schaduwbeeldje van de heliograaf op het onverzilverd
middelste gedeelte des duplexspiegels.
Het Seinen.
Is het instrument juist gericht, dan wordt op het afstandsstation
een licht opgemerkt, bijna even scherp als dat van de zon. Door
dit licht tijdelijk aan het oog van den waarnemer te onttrekken,
door dit lang of kort, snel of langzaam te doen, kan men elkander
vastgestelde seinen doen verstaan.
Om het licht te onderscheppen maakt men gebruik van de
inrichting, daartoe aan de achterzijde van de heliograaf aangebracht.
Door drukking op de dwarsstang H (fig. I) trekt men den spiegel
achterover, zoodat aan de teruggekaatste zonnestralen een andere
richting wordt gegeven. Doet men die drukking ophouden, dan
springt door de werking van eene zich ontspannende spiraalveer, de
spiegel in den gewilden (gerichten) stand terug. Aannemende dat
een drukking (waardoor bet licht wordt weggenomen), die spoedig
ophoudt, een punt, en eene die langer wordt aangehouden een lijn
voorstelt, dan is het eenvoudig de seinen in schrift te brengen. Men
kan dus met goed gevolg het Morse-alphabet toepassen.
Op elk seinstation zijn twee personen noodig. Gedurende den tijd,
dat de gemeenschap geopend is, is elk station beurtelings seingever
en seinontvanger. Is het station seingever (zie fig. VII), dan blijft
de eene persoon, seinende, het instrument regelen, terwijl de
ander naar het afstandsstation ziet, om op te letten, of dat wellicht
