538
Zij zou hoofdzakelijk bestaan in de verstrekking van brood aan de
Europeanen, en in de verstrekking van vleesch, dagelijks in plaats
van tweemaal 's weeks aan de Inlanders. Deze verbetering der voe
dingstarieven voor Inlanders was, als gezondheidsmaatregel, reeds
aangevangen en wel (in 1867 en 1868) te Tandjong Pandan (Billiton),
Muntok (Banka) en Telok-Betong (Lampongs), waar sedert dien tijd
de vroegere koortsen en beri-beri zeer verminderd waren. (1)
Oorlogs-marine. Beri-beri neemt meer en meer af. In 1868 werden
slechts 91 personen aangetast, waarvan 17 overleden. Vroeger wer
den de Inlandsche bemanningen hevig geteisterd. Eene verbeterde
schafting was sedert 1 Januari (1868?) ingevoerd voor Europeanen
en Inlanders.
Gouvernements-marine. Gezondheidstoestand in 1868 minder gunstig
dan in 1867. Koortsen.
Gevangenen. Geene aanteekeningen. (2)
(1) Vóór het Grouvernements-Besluit van 19 Augustus 1863 No 2 werd aan de In
landers volgens voedingstarief geen vleesch verstrekt. Wat ze kregen werd ten laste dei-
menage aangeschaft. Veel was dit niet. Bij voornoemd besluit werd bepaald dat
tweemaal 's weeks 0,3 kilo zou worden ontvangen. Het ration vleesch per dag is
thans voor Inlanders vastgesteld op 0.25 kilo. Aan Amboineezen werd ook vóór
het besluit van 1863 vleesch verstrekt als aan Europeanen.
(2) In 1867 vertoonde zich de beri-beri in het Protestantsche weeshuis te Samarang.
De oud-stadsgeneesheer aldaar, Dr. J. P. Dozij, schreef dienaangaande in zijn genees
kundige gids voor Ned-Indië, uitgegeven bij I. H. de Bussij 1876:
„Deze ziekte komt vooral voor bij kwaadsappige, slechtgevoede individuen, die in
„moerasstreken verblijf houden. De ziekte kan snel verloopen, en in weinige uren
„den dood ten gevolge hebben of wel slepend zijn. Indien zich op eene plaats gevallen
„van slepende beri-beri voordoen zal men wel doen, bijzondere voorzorgen te nemen
„daar men anders onverwacht den acuten vorm zal zien optreden."
„Omtrent de oorzaken van deze ziekte loopen de gevoelens zeer uiteen, en het is
„dus van veel belang alle de hygiënische voorschriften in toepassing te brengen. Bo-
„venal eene goede vleeschvoeding met wijn. Ook zorge men voor goede ventilatie
„vooral wanneer vele personen hetzelfde vertrek moeten bewonen en vermij de het sla-
„pen in benedenvertrekken. Op Samarang kwam beri-beri voor in het protestantsche
„weeshuis: vele kinderen hadden zwellingen aan de enkels, enkelen ook zwelling aan
„het aangezicht en verlamming. Na verloop van eenige dagen onstond in den vroegen
„morgen bij een kind, dat den vorigen dag nog schijnbaar gezond was, acute beri-
„beri met de bovengenoemde verschijnselen, en liet overleed reeds tegen den middag.
„Een paar dagen later greep hetzelfde plaats met andere kinderen onder geheel de
zelfde omstandigheden."
