549
sterkte, in 1884 het getal der afgekeurden wegens beri-beri 832,
of 5,248 percent der sterkte.
Yanwaar die ontzettende uitbreiding eener ziekte, die een vijfen-
twintigtal jaren geleden in het leger zoo zelden voorkwam, (1) dat men
het niet de moeite waard schijnt te hebben geacht, er in de vermel
ding der uitkomsten van den geneeskundigen dienst afzonderlijk melding
van te maken? Moet de oorzaak gezocht worden in niet toereiken
de voeding? Hoe komt het dan dat, tpen de voeding veel slechter was,
en de Inlanders volgens tarief in garnizoenen in't geheel geen vleesch
kregen (vóór 1863) de ziekte in het leger zoo weinig voorkwam?
Moet de oorzaak soms gezocht worden in te goede voeding, vooral
wat betreft de verstrekking van vleesch? Men zou bijna geneigd
zijn dit aan te nemen, omdat vóór de verbetering der tarieven zoo wei
nig van beri-beri gehoord werd. Maar de Amboineezen zijn altijd
gevoed als Europeanen, aan hen is dus altijd vleesch verschaft, en
zij kregen vóór 1860 de beri-beri even weinig als de Inlanders, die
geen vleesch kregen, hoewel zij tot denzelfden landaard behooren.
Bovendien, vanwaar, wanneer eene te goede voeding de oorzaak is,
die groote sterfte onder de dwangarbeiders op de hoofdplaatsen van
Java, die niet volgens tarief, want dit is vrij voldoende, maar in wer
kelijkheid, door het stelsel van aanbesteding en wel te goedkoope
aanbesteding, waarop nog moet verdiend worden, zoo schandelijk karig
gevoed worden Waarom worden in dat geval de bedienden bij Eu
ropeanen zoo weinig aangetast? Niet allen, maar toch velen krijgen
het overschot der tafel van hunne meesters, en ontvangen zoodoende
dikwijls zeer goed voedsel. Waarom worden de huishoudsters van
Europeanen niet aangetast, die zeker niet slechter eten dan hunne
heeren. Behalve dat, bij de mariue't blijkt uit de voorgaande
aanteekeningen zijn dikwijls van verbeterde voeding tot bestrijding dei-
ziekte uitstekende resultaten gekregen, en ook bij het leger heefc, in enkele
garnizoenen, reeds vóór dat de dagelijksche verstrekking van vleesch aan
Inlanders volgens tarief was ingevoerd, de verstrekking van dat voedings
middel met het oog op de beri-beri dag aan dag plaats gehad, zulks
1886, Dl. I. 36
(1) Dr. F. Schneider zegt dat de ziekte in 1860 de expeditionnaire troepen tegen
Boni decimeerde, maar voegt er bij dat de meeste lijders van de zeemacht afkomstig
waren. In 1860 behandelde hij 148 beri-beri lijders te Muntok: 36 Europeanen en 112
Inlanders. Hij voegt er niet bij of dit militairen, zeelieden of particulieren waren.
