578
het bij nacht op schildwacht staan op bloote voeten. Inderdaad heeft men
dikwijls gelegenheid op te merken, dat de eerste verschijnselen der
ziekte zich voordoen bij schildwachten, die 's nachts bij koud en re
genachtig weder op bloote voeten op post staan.
Dat deze hypothese echter de logica der feiten niet voor zien heeft,
behoeft geen lang betoog. Ten eerste toch heerschte de ziekte van
den beginne af onder de dwangarbeiders even hevig als onder de
op schildwacht staande Javaansche militairen; ten tweede komt beri
beri in Japan, China en in enkele streken van onzen archipel ende
misch onder alle standen der maatschappij voor. Ten derde kon men
zich spoedig overtuigen, dat Javaansche soldaten, die men van schoenen
voorzag, daarmede geen voorbehoedmiddel tegen de ziekte verkregen-
Ten vierde heeft het staan op post ten allen tijde tot de verplichtingen
van den militairen stand behoord en dus ook in den tijd, toen
beri-beri nog niet in het leger voorkwam, en ten slotte worden door
haar in niet minder mate aangetast personen, die nooit op post staan,
zooals het schrijvers-, het genie- en hospitaalpersoneel en officieren
van alle diensten. Het staan op post kan men klaarblijkelijk slechts
als „causa proxima" laten gelden, de eigenlijke oorzaak kan het
niet zijn.
Velen, die zich met de zooeven bedoelde hypothese niet konden
vereenigen, hielden niettemin het hoofdbeginsel vast en meenden het
ontstaan der ziekte te moeten wijten aan het overdreven ventileeren
onzer kazernes. Maar ook deze hypothese laat zich niet met de
feiten rijmen. De dagelijksche oudervinding toch leert, dat de ziekte
niet alleen in onze overmarig geventileerde kazernesmaar even hevig
in vele gesloten, meestal gebrekkig geventileerde gevangenissen heerscht
en dat zij verder, zooals boven reeds medegedeeld is, in vele landen
endemisch voorkomt. Dikwijls breekt beri-beri in een garnizoen
uit en verdwijnt weer, zonder dat men iets aan de methode van
ventileeren veranderd heeft, ja men ziet de ziekte vaak in de eene
kazerne heerschen, terwijl in het vlak daarnaast gelegen en naar het
zelfde systeem opgetrokken en geventileerd gebouw geen beri-beri
Zooals men weet, is deze hypothese als iets geheel nieuws door een majoor
der Infanterie in onze dagen den volke verkondigd.
