79
Waar het op handelen aankomt, moet niet de schrijver eener hand
leiding, maar de betrokken persoon beslissen. Veel wikken en
wegen, veel vergelijken en oordeelen, innige studie, d. i. practijk ge
worden theorie, slechts kan daartoe leiden.
Tegenst. Maar de schrijver van de handleiding heeft dien weg
voor mij gevolgd. Zullen wij zoo eigenwijs zijn, onze meening bo
ven de zijne, vrucht van ernstige studie, te plaatsen.
Schr. Hoe gevat ook, die redeneering kan u leelijke parten spelen,
't Is de domper, waaronder de orthodoxie de wetenschap tracht ge
klemd te houden. Gie zoudt Gtalileï mee naar de gevangenis ver
wezen, u in zijne bliudheid verheugd hebben „e pur si muove." Een
hoogleeraar is hoeveel ons landje er telle op die wijze beschouwd,
per se een knap man. Wilt ge omtrent eene quaestie de waarheid
weten, neem eenvoudig een artikel van een professor. Morgen echter
leest ge, tot uwe verbazing, precies het tegenovergestelde van de hand
van een ander professorHoe nu Verheft ge nu een van beiden tot orakel
Worden wij aanhangers, bet moet uit overtuiging zijn, niet
uit energielooze gedweeheid. Dan alleen kan de meester prijs
stellen op zijne volgelingen. Wij moeten de zienswijze van
andersdenkenden niet uitsluiten, onr de onze vast te kunnen houden,
maar haar doorgronden, om de onze vastheid te geven. Twijfelen is
hier eene deugd, weifelen is de ondeugd. Bovendien, waarom noemt
de schrijver zijn werk „handleiding" of leiddraad"?
Tegenst. Weet ge wel dat Napoleon zeide: Liever één slechte, dan
twee goede generaals
Schr. Zoo! maar de generaal van Napoleon was uitvoerder van
gedachte,*) uw boek is leider daarvan. Moet ik een bevel binnen
weinig tijd uitvoeren en ben ik mij geen voldoende kennis bewust,
ik sla een boek opentijd tot wikken en wegen rest niet, het geldt
spoedige uitvoering. Hier is het beter één slecht boek geraadpleegd,
dan twee goede boeken. Napoleon en zijn generaal.
De krijgsschool echter is niet gebaat door eenige maanden blokken, ten
behoeve van een examen (middel). Het geldt voorbereiding tot eene
belangrijke, grooteudeels wetenschappelijke betrekking (doel).
„Bevelhebbers, zooals Ney en Grouchy, die niets anders kunnen, dan letterlijk en on
verstandig opvolgen, wat hun wordtgelast." Generaal Knoop Quatre-Bras en Waterloo,
