panischen schrik te weeg, dat zij hunne vrachten neerwierpen,
hunne krissen trokken en het uit alle macht op een loopen zetten.
Alle pogingen, om hen te herzamelen of in hun loop te stuiten, misluk
ten, zoodat de expeditie-commandant, majoor Heemskerck, vermeen
de ook de aanvallende beweging geen voortgang te moeten doen
hebben en de troepen, na tot 5 uur n. m. gewacht te hebben of het
den radja van Boeleleng zoude gelukken de koelies te herzamelen,
op Teboengkóes teruggingen.
De op den volgenden dag vastgestelde hervatting van den aanval
kon evenmin plaats hebben, daar het grootste gedeelte der koelies nog
op zich liet wachten. Aangezien de Balische hoofden verklaarden, dat de
bevolking in het algemeen niet bijster gesteld was op het verrichten van
koeliediensten, bleef geen andere uitweg over dan koelies van Java te
doen komen, tot welk einde de resident van Banjoewangi, die als ge
committeerde voor de zaken van Bali en Lombok de expeditie vergezel
de, nog denzelfden dag naar de hoofdplaats van zijn gewest vertrok en
telegraphisch van de Regeering de machtiging vroeg en verkreeg tot het
bijeenbrengen van 500 koelies, welk getal voldoende werd geoordeeld.
Yrije koelies waren niet spoedig genoeg te krijgente Banjoewangi
werden echter 160 en te Soerabaja 300 dwangarbeiders met 25 man
doers en 1 hoofdmandoer verzameld, en naar Bali ingescheept, al
waar zij den 26en September te Teboengkoes debarkeerden.
De dwangarbeiders van Soerabaja hadden zich op aanvrage vrij
willig aangeboden. Den hoofdmandoer was toegezegd een loon van
f 40, den mandoers van f 25 's maands, behalve drie uit de dwang
arbeiders gekozen mandoers, die slechts f 12 's maands kregen.
Allen ontvingen eene maand voorschot. De dwangarbeiders kregen
per man een geschenk van f 1, een boslemmer mes, een mandje
van gevlochten bladeren en tien lempengs tabak, verder de belofte
van vermindering van straf bij goed gedrag.
Voor zoover de voorraad dit toeliet, werd medegegeven een stel
reserve-kleeding per man en werd als wapen aan ieder dwangarbei
der verstrekt een parang of kapmes.
Het verzoek, door den resident van Soerabaja gedaan, om de dwang
arbeiders in den ketting gedurende den duur der expeditie te ont
doen van den ijzeren halsband, werd door de Regeering geweigerd.
