10
en ezels der colonne (1) en daar de laatsten spoedig ongeschikt wer
den voor den dienst, moest men, tegen het einde van den tocht,
dragers aanwerven. Men had er meer dan 500 tegelijk langs de
communicatie-lijn. Gedurende het slechte seizoen zijn zij zelfs het
eenige vervoermiddel, waarvan kan worden gebruik gemaakt.
Men vroeg de dragers aan bij de dorpshoofden, die zich verbonden
het afgesproken aantal steeds compleet te houden zij stonden onder
toezicht van onderofficieren der tirailleurs.
Het schijnt dat men deze dragers niet heeft doen werken volgens
het étapenstelsel, dat den Engelschen dikwijls zulke goede uitkomsten
heeft opgeleverd.
De betaling bedroeg gewoonlijk 1 franc per dag; somtijds voegde
men, al naar de eischen der zich aanbiedenden, een weinig zout daar
aan toe. Over t algemeen nam men de dragers niet in voeding op,
daar het transport der rations (0,4 a 0,5 KG. vleesch, 0,5 KG. rijst
en 0,015 KG. zout) zeer moeielijk was, zelfs ondanks de gunstige
omstandigheid dat het vleesch zich zelf transporteerde. Om de nood
zaak van de dragers te moeten voeden te ontgaan, gebruikte men
hen alleen op de communicatie-lijn en werden zij nimmer toegevoegd
aan de expeditionnaire colonnes, wanneer deze de benden van Samory
vervolgden.
Gedurende het ongunstige jaargetijde maakten de commandanten
van Kita en van de andere versterkingen gebruik van dragers, waar
mede zij contracteerden voor marschen van dikwijls verscheidene hon-
derde kilometerseen gedeelte van den bedongen prijs werd als
voorschot uitgereikt.
Een inboorling van Senegal draagt gemiddeld 20 KG. op het hoofd;
25 KG. is het uiterste maximum. Met een dergelijke vracht legt hij
25 a 30 kilometers per dag af.
(1) Kolonel Desbordes en de commandant van Kita konden somtijds gebruik maken
van langs laatstgenoemde plaats voorbijtrekkende karavanen. Men contracteerde
daartoe met de opperhoofden der karavanen, die hun eigen koopwaren te Kita achter
lieten en met al hunne ezels, tegen een vasten en in den regel matigen prijs, een of
twee reizen deden van Kita naar Tonkoto en terug, totaal 148 kilometers.
