237
Sodo en de vierde op de hoogten van Rangas; de resp. afstanden
bedragen tusschen de achtereenvolgens opgenoemde punten 3j, 3^
en 3 KM.de seinstelling en de hoogten van Rangas zijn circa 2\
KM. van elkaar verwijderd.
Ook nu weer was de oefening eene in het seinen met tusschen-
posten, waarbij de seinstelling als punt van uitgang diende, waarheen
het bericht werd teruggeseind de berichten volgden den weg sein
stelling, Leeuwenberg, Kendali Sodo, Rangas en terug.
Op het eerstgenoemde punt werd het bericht opgesteld en, in
geheimschrift overgebracht, geseind naar den Leeuwenbergdaar bracht
men het weer in gewoon schrift over, en seinde het zoo verder. De bri
gade op de seinstelling had dus eene controle over het goed seinen.
Het opstellen van berichten in geheimschrift en het ontcijferen
werd steeds spoedig begrepen, ging vlug van de hand en vereischte
geen noemenswaardig langeren tijd dan bij gewoon schrift.
Bij sommige gelegenheden waren de te Willem I gegevene seinen
te Bandong ten gevolge van zwaren mist niet waar te nemen, terwijl
daarentegen de seinen van Bandong op de seinstelling zeer goed
werden waargenomen en begrepen. Dit verschijnsel werd ook reeds
bij vroegere gelegenheden waargenomen, o. a. in het vorige jaar,
toen van Bandong naar Willem I bij avond geseind werd met ge
kleurde lantaarns aan den seinpaal met vasten dwarsarmdien avond
kon men te Willem I de seinen beter waarnemen dan op Bandong,
hoewel de seiumiddelen geheel dezelfde waren.
Dit moet worden toegeschreven aan het feit, dat de eene stand
plaats zich in een mist bevond, zoodat het seinen van de andere
standplaats wel, doch van de le niet gezien werd.
Bij de vele in den loop van dit jaar gehouden oefeningen met
seinen door middel van optische telegraphie is weer overtuigend ge
bleken: dat men, vooral op groote afstanden, zeer afhankelijk is van
de weersgesteldheiden dat men, om vertrouwbare resultaten te
verkrijgen, moet kunnen beschikken over geoefend personeel.
Uit het Verslag cler practische oe
feningen van het korps Genietroepen
