15
artillerie-munitie door koelies te doen dragen. Somtijds heeft men
ze onder het vuur van den vijand kunnen gebruiken, zooals bij voor
beeld bij den aanval op de forten van Takoe gedurende den veld
tocht tegen China en bij den aanval op Sontay in Tonkin. Maar
hoewel erkend wordt dat de Chineesche koelies zich bij Takoe goed
hebben gedragen, met de Tonkineezen voor Sontay was dit niet het
geval, hetgeen trouwens volstrekt geen verwondering mag baren van
menschen, die niet betaald worden om te vechten.
Bij gebruik voor vivrestransport tot voorziening van troepen is het
aan te bevelen de dragers te bezigen volgens het étapenstelsel en
wel volgens dat, hetwelk in Zoeloeland werd toegepast, waarbij de
koelies eiken avond in hun logies terugkwamen. Dit is te verkie
zen boven het in Ashanti gevolgde systeem, waarbij de dragers een
gebeelen dag met eene vracht liepen en den volgenden dag terugkeerden.
De koelietransporten moeten natuurlijk beveiligd worden. In het
land der Ashantynen en der Lushaïes gaf men hun eene sterke voor-
en achterhoede, met kleine groepjes van 2 of 3 met geweren gewa
pende manschappen, op korte afstanden van elkander over de ge-
hefele colonne verdeeld.
De gemiddelde vracht voor een Chineeschen koelie bedraagt 22, 5
KG., de maximumvracht 27 KG. Alle andere koelies dragen minder
de Hindoes 18 KG., de negers 18 a 20 KG., die van Senegal somtijds
tot 25 KG. Als gemiddelde moet men rekenen op 20 KG.
In het uiterste Oosten wordt veel gedragen aan een bamboe over den
schouder, waarbij de vracht in twee gelijke deelen wordt verdeeld,
terwijl de negers en de Birmaansche volken liever op het hoofd of
op den rug dragen. Vrachten boven 20 KG. worden door twee man
aan een bamboe gedragen. Met .deze eigenaardigheden moet natuur
lijk bij de verpakking rekening worden gehouden. Het beste zal ver
moedelijk zijn het grootste gedeelte der goederen te verpakken in
vrachten van 20 KG. (een gedeelte zelfs van 10 KG.) en de arti
kelen die dat niet toelaten in vrachten van hoogstens 45 KG. Voor
zwaardere vrachten zijn lastdieren noodig. Deze verpakking leent
zich zoowel voor koelies als voor lastdieren. Twee eenmansvrachten
zijn eene ezelsvracht, vier eenmans- of twee tweemansvrachten eene
muildierenvracht. Wordt vervolgd.)
