284
Lange jaren heeft men van die, door den soldaat zoo zeer gehate
contracten niéts vernomen, toen zij in .1882 plotseling werden aan
bevolen. Die aanbeveling geschiedde van wege het Legerbestuur,
ter goeder trouw natuurlijk, maar met het meest ongunstige gevolg
want wat niet algemeen omtrent bepalingen kan worden gezegd,
moet hier worden verklaard: de chefs hebben, behoudens enkele
uitzonderingen, niet geaarzeld, de door het Legerbestuur gedane aan
beveling ernstig ter harte te nemen, niettegenstaande de belangen
van den soldaat zich daartegen verzetten.
Ik wil trachten dat laatste in het licht te stellen.
Eene compagnie soldaten is een groot gezindat met beperkte
middelen, op de minst kostbare wijze zoo krachtig mogelijk moet
worden gevoed.
Om dat doel te bereiken, moet de compagniescommandant woe
keren met de middelen, waarover hij beschikt; dat zijn ten eerste:
de vivres, die van landswege worden verstrekt en ten tweedede
soldij van den soldaat.
Die vivresvormen slechts de basis voor de voeding van den
man en moeten, ten koste van 's mans soldij, door aankoop van
velerlei artikelen, voornamelijk vleesch en eieren, aanmerkelijk wor
den aangevuld. Op afgelegen posten nu, waar die zaken niet of
in onvoldoende hoeveelheid verkrijgbaar zijn, is men genoodzaakt
zich in handen te stellen van leveranciers en zich op die wijze uit
de tiveede hand van het noodige te voorzien. Die tweede hand
moet, zooals ieder begrijpt, worden bezoldigd en de winsten, welke
zij geniet, zijn soms zóó groot, dat het penningske van den soldaat,
voor het grootste deel in de zakken vloeit van die aartsvijanden
van elk leger, de fournisseursdaar nu de middelen van den sol
daat zeer beperkt zijn, zoo komen die winsten rechtstreeks ten nadeele
van 's mans voeding.
In garnizoenen, waar de benoodigde artikelen plaatselijk wel ver
krijgbaar zijn, verkeert de soldaat echter in veel gunstiger positie,
want daar kan hij den aannemer ontberen en toezien dat alle voe
dingsartikelen op de meest goedkoope wijze worden ingekocht. Hij
brengt dus daar de winsten van de tweede hand ten voordeele der
