354
Ik verlang niet van de officieren dat zij psychologie (de weten
schap, waarop de paedagogie berust) volledig kennen, dat zij in één
woord paedagogen worden en eene volledige studie van Sokrates,
Rabelais, Bacon, Pestalozzi, Commeni, Fröbel, enz. gemaakt hebben,
maar onderwijzers moeten minstens de grondbeginselen van dat vak
kennen en hierin faalt in de eerste plaats de opleiding onzer offi
cieren. Aan mannen, die zooveel onderwijs geven, soms uitsluitend
aan onder wijs-inrichtingen dienst doenmag men wel eenige eischen
dienaangaande stellenmaar tot heden bestaat daarvan niets.
En wat moet de paedagogie dan aan de militaire onderwijzers leeren?
Ik antwoord: de middelen, waardoor en vooral de methode, waarop
zij op de beste wijze de onderwerpen aan hunne leerlingen begrij
pelijk kunnen maken.
En wat is nu methode?
„Alle onderwijs," zegt dr. Friedrich Dittes, „is of formeel of materieel.
„Indien de inhoud der medegedeelde stof op den voorgrond geplaatst
„wordt, noemt men het onderwijs materieel. Maar als men den
„invloed bedoelt, dien het opvatten en het aanleeren van die leerstof
„op de geestvermogens van den leerling uitoefent, dan wordt het
„onderwijs formeel genoemd.
„Bij de volledige behandeling der paedagogie is men veelal gewoon,
„het tweede hoofddeel der wetenschap onderwijsleer of didaktika te
„noemen. Men verdeelt die dan in twee hoofddeelen, de algemeene
„didaktika en de bijzondere didaktika of methode. Methode is de
„wetenschap van en de kunst om iets behoorlijk uit te oefenen,
„d. i. in practijk te brengende regelmatige wijze om iets te ver
dichten."
„La méthode est le chernin le plus direct et le plus sur pour
„arriver a communiquer une vérité," zegt Rousselot. „Celui qui en-
„seigne doit avant tout adopter une méthode."
Er zijn vele soorten van methodes en welke men gebruikt, zal vrij
onverschillig zijn; zoodra hij zich het doel steeds voor oogen stelt,
het onderwerp geheel machtig is, zal de officier-onderwijzer intelligent
genoeg zijn, om de middelen te vinden, die tot ontwikkeling van
zijne leerlingen moet leiden. Het ligt intusschen geheel buiten ons
