486
Militairen die, hetzij te velde, hetzij als schildwacht in het garnizoen,
verplicht worden uren lang met bloote voeten op natten bodem te
staan, worden dikwijls ziek eu sterven of worden afgekeurd. (1)
Het dragen van schoenen wordt door Inlanders als voornaam aan
gemerkt, het gemis daarvan komt dus ten nadeele van de werving.
Militairen op bloote voeten zijn machteloos tegenover randjoes en
doeriheggen; zij zijn dus op het belangrijkst moment vau den aanval
niet te gebruikenzoodat men bij het uitzenden van expeditiën daar
op moet rekenen, door meer troepen te zenden dan noodig zou zijn,
wanneer ieder soldaat op alle terreinen kon worden gebezigd.
Bij het nemen der groote versterking te Kadjoe, op 26 September
1876, konden de drie Inlandsche compagnieën van het 14e bataljon,
dat de versterking aanviel, niet verder komen dan tot de contre-escarp,
omdat deze met doode bamboe doeri was bezet, zoodat men genood
zaakt was de voorwaartsche beweging te staken en schoenen dragende
troepen te requireeren. (2)
Bij Missigit Moeroeh op 15 April 1882 werd de versterking uit
sluitend door Europeanen genomen, omdat de Inlanders, die moreel
evenveel waarde hadden als de Europeesche troepen, op bloote voeten
den stormaanval niet naar behooren konden medemaken.
Talloos zijn de voorbeelden, die men zou kunnen aanhalen om te
bewijzen, dat het gemis van schoenen voor Inlanders een groot nadeel
voor het succes, dus een financieel nadeel is. Daar nu het oogeublik
m. i. gunstig is om dat nadeel op te heffen, heb ik niet willen
eindigen zonder er op te wijzen.
Magelang, 15 October 1886. J. C. Schmidt.
^1) De tegenwoordige richting om een Inlander met wollen kleeding, ondergoed en
kapotjas als het ware te bakeren, ie niet in overeenstemming met bloote, natte en
koude voeten.
(2) Men heeft in 1876 de Inlanders te Atjeh van schoenen voorzien en kreeg
bericht dat zij er niet op konden loopen.
Ten eerste waren die schoenen te hooi en te gras verstrekt en bovendien hadden
de Javanen het dragen van schoenen niet geleerd. Men behoeft ze echter slechts
tot schoenen dragen te verplichten van af hun indiensttreding, dan zullen zij het
evengoed leeren als de Amboineeezen en Ternataansche Alfoeren.
