68
De middelen, om een muildier zooveel mogelijk aan bovenbedoelde
sleur te gewennen, zijn in hoofdzaak vermoeienis en goede behan
deling.
Het moe en daarmede volgzaam maken nu is alleen in berg-
terreinen te bereiken In de vlakte loopt het, zonder moe te worden, met
zware lasten over groote afstanden dom voort, om bij het ontmoeten van
een modderpoel of natte sawah zich daarin behagelijk neder te vleien.
Noch aan de bevelen der officieren en onderofficieren, noch aan de
meest verleidelijke of hardhandige pogingen van stukkenrijders en
kanonniers stoort onze sinjeur zich in het minste, en meermalen
is het sommigen voorgekomen, alsof klappen hem in een dergelijke
positie aangenaam aandoen. Althans bij zeer veel slagen worden zijn
oogen steeds kleiner, alsof hem een genotvol oogenblik bereid werd.
Bemodderd raken van den last is steeds het gevolg, terwijl afladen
meestal noodzakelijk is, als wanneer het muildier zich onder het
openen der oogen weder verheft, terwijl de manschappen zijn
werk moeten verrichten en de lasten uit den modder slepen.
Het muildier in de vlakten van Insulinde leert dus niet gehoor
zamen, aangezien daartoe de prikkel ontbreekt, en niets het belet
zijn modderneigingen bot te vieren. "Wellicht zijn deze laatste het
gevolg van het warme klimaat; doch waarvan zij het gevolg mogen
zijn, doet minder ter zake, nu het feit eenmaal bestaat.
De onlangs uit China ontvangen en te Batavia ontscheepte en inge
deelde muildieren voldoen in hooge mate aan bovenstaande schets, niet
tegenstaande alle middelen beproefd zijn hen meer bruikbaar te maken
De met dezelfde bezending te Semarang ontscheepte Chineesche
muildieren, welke daarna op Salatiga bij de bergbatterij gedirigeerd
zijn, leverden een veel beter, zoo niet goed resultaat op.
Door lange marschen op de berghellingen is men er aldaar uit
stekend in geslaagd het muildier moe en volgzaam te maken en
er dat nut van te trekken dat men er zich van had voorgesteld.
"Wellicht dat het koelere klimaat de verstandige behandeling
aldaar te hulp kwam, althans het feit bestaat, dat de muildieren in
die bergstreken volstrekt geen pogingen doen in natte sawahs te
gaan liggen zij hebben aldaar misschien minder behoefte zich te
verkoelen.
