paarden zoo zelden voorkomt, schijut in China het jonge muildier
grondig te zijn onderwezen.
Uit het bovenstaande moge het helder worden, dat het alleen
voor werkelijke Sergrartillerie gewenscht kan zijn muildieren in te
voeren. Voor artillerie evenwel, die uitsluitend in de warme, lage
terreinen zal gebezigd worden, zal de ondervinding nogmaals leeren
dat zulks niet gewenscht was.
Men kan aanvoeren, dat alle bergartillerie wellicht geroepen kan
zijn om werkelijk in bergterreinen op te treden, b. v. bij een
oorlog tegen een Europeesche mogendheid.
Niemand kan hieromtrent beslissen, dan zij, die het plan van
verdediging tegen een Europeeschen vijand opmaakten of nog zullen
opmaken. Doch wat zullen in dat geval de bergbatterijen uit de
kuatgarnizoenen met ongeschikte muildieren in het hoogland kun
nen uitvoeren. Van een spoedig geschikt maken tot aanwending
in het hoogland zal geen sprake kunnen zijn.
Bestaat het plan de vooraf in de bergstreken afgerichte muildieren
naar de afdeelingen bergartillerie in de kustplaatsen te zenden, waar
ligt nu reeds de waarborg, dat zij in dat warme klimaat na korten
tijd weder niet ongeschikt zullen worden. Een voorafgaande be
proeving in dezen geest door omwisseling van de thans te Batavia
en te Salatiga gebezigde Chineesche muildieren heeft nog niet plaats
gehad. Men weet er dus nog weinig van.
Is het plan om alle bergbatterijen in bergstreken in garnizoen te
leggen, zeer zeker zoude men dan een goed korps bergartillerie
kunnen krijgen; doch is het reeds gebleken dat zulke bergartillerie
direct geschikt is in de lage, warme terreinen op te treden, zooals
bij het uitzenden van eene expeditie noodig kan zijn? Een omwis
seling van de te Salatiga en te Batavia thans gebruikte muildieren
zoude ook omtrent dit punt meer gegevens verschaft hebben, dan
men nu reeds bezit.
De hoofdreden voor de invoering der muildieren is gelegen in de
bij hooger autoriteiten aangenomen weuschelijkheid, het kanon en
de affuit te doen dragen of wel trekken, in stede van alleen te
doen trekken.
Tot het dragen zijn de Indische paarden te zwak, en als draagdier
