V
73
dat het geval ziju, dan ia zulks zeker te betreuren, te meer daar de
vraag rijst of de verdeelbare affuit wellicht niet iets korter en daardoor
veel minder zwaar had kunnen zijn, terwijl toch het niet achterover
slaan verzekerd bleef.
Bovendien doet zich de vraag voor, of de zooveel lichtere Kruppaf-
fuit niet gebezigd had kunnen worden, wanneer men den staart niet
met een plaat, doch met een of twee flinke rollen met dikke assen
op den grond hadde doen steunen. De slepende wrijving op den
grond ware omgezet in rollende wrijving, en wellicht ware omslaan
van deze zoo lichte en daardoor verkieselijke affuit eveneens voor
komen. De te groote terugloop ware bij zulk een affuit steeds te
regelen met remtouwen aan de raderen.
Wordt ten laatste de beweegbaarheid vergeleken van met paarden
bespannen en door muildieren gedragen of getrokken bergstukken in
de sawah, dan volgt uit bovenstaande schets van het karakter des
muildiers, dat een ieder, die daarmede bekend is, zeer zeker paar
den zal prefereeren om uit te rukken.
Het moedige Makassaarsche paardenras, dat bekend is door vol
hardenden ijver en kracht zonder zoo zenuwachtig te zijn als het meer
levendige en gevoelige Sandelhout paard, zai voorzeker bij het trek-
ken met tweeën niet achterstaan bij een muildier. Hierbij komt nog
de omstandigheid, dat het verstandige paard zich gaarne door kracht
van handen van de kanonniers zal doen helpen, terwijl daarentegen
een muildier te dom is om hulp te begrijpen en zijn zucht tot wederstreven
hem ingeeft, zich tegen iedere hulp als het ware werktuigelijk te verzetten'
Nog enkele andere nadeelen, aan de invoering van het muildier
verbonden, liggen te zeer voor de hand om daarover veel uit te weiden.
Zij zijn in hoofdzaak groote duurte, moeielijkheid van aanschaffing,
ja zelfs in tijdeu van oorlog met eene Europeesche mogendheid on
mogelijkheid daartoe. Bovendien wekken zij lusteloosheid op bij stuk-
kenrijders en kanonniers, vooral wanneer, zooals nu te Batavia het
geval is, hunne kameraden terzelfder plaatse bjj eene veldbatterij
mogen dienen.
Van deze moeielijkheid hebben wij reeds bij den eersten aankoop een leerzaam
proefje gehad.
