370 -
kunnen pleiten en die niet in het onderzoek zijn opgenomen. Vra
gen, die niet gesteld zijn en gedaan hadden moeten worden. Vragen,
die wel gedresseerd zijn doch achterwege hadden moeten blijven.
Vele verlichtende en ook vele verzwarende omstandigheden, die door
onkunde niet bemerkt zijn en dus niet in aanmerking gebracht zijn
géworden. Alle verzuimen, die noch de auditeur-militair noch de
krijgsraad altijd zullen bespeuren en, worden enkele al ontdekt, dan
bestaat de kans dat de beklaagde daardoor langer praeventief gevangen
blijft; en dit alleen is natuurlijk reeds in het nadeel van den delinquent.
Op een enkele uitzondering na geeft de wet grenzen voor de straf
fen aan, doch tusschen maximum en minimum is nog altijd een groot
onderscheid. De indruk, die het onderzoek èn op den auditeur-militair
voor zijn conclusie èn die het op de rechters maakt, doet veel ter zake.
Al spreekt de rechter zijn vonnis uit volgens de wet, hij blijft tochmensch
en de latitude tusschen maximum en minimum, die gelaten wordt, is
van veel belang en het hangt er dus veel van af wie het openbaar
ministerie vertegenwoordigt en wie er voor den beklaagde pleit. Deze
laatste dubbele functie is reeds aan officieren-commissarissen opge
dragen en weggelegd in hun onderzoek, dat als basis voor den
auditeur-militair en voor den krijgsraad moet dienen. (1) Uit het oog
punt van een goede rechtsbedeeling is het dus wenschelijk, dat alle
delicten door de meest bevoegde personen worden geïnstrueerd en
berecht, omdat het meestal, zelfs bij strikte rechtvaardigheid, in het
nadeel van den beschuldigde of reclamant is, indien zijn zaak wordt
onderzocht door hen, die van het recht, zooals het in de wet is om
schreven, geen begrip hebben.
Ik wil thans eindigen, al had ik nog gaarne voorbeelden aangehaald,
hoe een goede gerechtelijke instructie in het voordeel, eene onoordeel
kundige in het nadeel van een beschuldigde kan zijn. Ik wil echter
van de ruimte in dit tijdschrift geen te groot gebruik makenhoewel
over het onderwerp, dat ik behandelde, nog veel meer te spreken valt,
laat ik dit echter aan meer bevoegden over. Het doel van dit schrijven
is geweest, om te trachten aan te toonen, dat het overweging verdient
(1) Denken wij slechts aan processen, die willens en wetens reeds zoodanig kunnen
worden geleid, dat er een geheel verkeerde voorstelling van de zaak kan geboren worden.