246
brood, gezouten vleesch, gezouten visch en geen groenten en dat
het tegenwoordig aan ernstige moeielijkheid onderworpen kan zijn
om den soldaat aan boord dezelfde voeding te geven als aan den wal,
zal toch wel niemand in gemoede willen beweren.
De booten der Ind. Stoomvaartmaatschappij doen zoo dikwijls
kustplaatsen aan, dat versch brood, enz. zonder moeite te verkrijgen
zoude zijn en het heeft dus volstrekt geen raison d'etre den soldaat
met alle vreemde kostjes vol te stoppen. Bovendien de passagiers
le en 2" klasse krijgen wel dezelfde voeding als aan den wal; waarom
dan de anderen niet
Yolgens mijne bescheiden meening kan men gerust een gedeelte
der ziekten, die onder de manschappen bij den aanvang eener ex
peditie voorkomen op rekening schrijven van de ongewone voeding
aan boord op weg naar het oorlogsterrein.
Want men moet niet vergeten dat, juist als de lichamen een weinig
aan het nieuwe voedsel beginnen te gewennen, plotseling weer tot
de oude voeding wordt overgegaan, waarvan dikwijls het gevolg is
dat de soldaat zich overeet en zijn maag nog meer in de war stuurt.
Als vaste stelregel dient dus aangenomen te worden, dat men
zoo weinig mogelijk van de normale voeding moet afwijken.
Er is evenwel nog meer. Terwijl de in de tarieven voor het leger
bij de landmacht voorkomende voedingsmiddelen nauwkeurig bij Alg.
Order omschreven zijn, wat de kwaliteit betreft, zoo is dit volstrekt niet
het geval met de tarieven aan boord, en men kan dus den soldaat
artikelen van de minste kwaliteit geven, zonder dat er iets aan te doen is.
Wel tracht men dit te compenseeren door met vorstelijke vrijge
vigheid telkens te bepalenrijst naar genoegenzout naar ge
noegen, sambal naar genoegen, enz., maar m. i. is deze roya
liteit van weinig waarde, omdat, wanneer de hoeveelheden dezer
artikelen al bij tarief waren vastgesteld, een der eerste vereischten
van dit tarief zoude moeten zijn dat de hoofdspijzen, met zout en
lombok, in zoo groote hoeveelheid gegeven werden dat zelfs de zwaarste
eter voldoende had. De omstandigheid dat men aan boord niets bij
kan koopen, maakt dit noodzakelijk. Het is dus bepaald noodig
eenige eischen aan de kwaliteit te stellen. Ik zal dit door een voor
beeld trachten op te helderen.