302
blijft er hetzelfde en tengevolge dier onvermijdelijke eenvormigheid
ontstaan er weldra traditiënDe lijn, waarin de troepen legeren,
blijft onveranderd dezelfdezij ontleent hare richting aan de vaste
gebouwen die voor magazijnen, stallen, hospitaal, enz. moeten dienen.
Iiestauratiën, uitspauningslokalen verrijzen elk jaar nagenoeg op de
zelfde plek. Het kamp is dus nieuw voor hen, die er voor de
eerste maal komendie er voor de tweede maal komt, weet er alles
van en kan zijne plaats wel blindelings vinden.
„Wat de oefeningen betreft, met drie of vier manoeuvres van ver
schillenden vorm zijn alle combinatiëu uitgeput, die op verstandige,
voor ieder duidelijke wijze gemaakt kunnen worden. Moet er dan
toch afwisseling in de zaak worden gebracht, dan moet men soms
zijne toevlucht nemen tot eenigszins gewrongen en onnatuurlijke
onderstellingen. Bovendien zijn de oefeningsterreinen volkomen bekend.
Eindelijk geeft een kamp den soldaat geenszins een voorproef
van de vermoeienissen en ontberingen, die hem in den werkelijken
oorlog zoo ruim ten deel vallen, 's Middags en 's avonds van de
oefeningen in zijn tent terugkeerende, vindt hij zijn eten klaar en vlijt
hij zich onder zijn tent of barak rustig neder.
„Geheel anders is het er mede gesteld, wanneer een korps, al is het
ook slechts voor een tiental dagen, op een terrein manoeuvreert dat
met iedere schrede voor- of achterwaarts afwisselt en slechts uit de
kaarten bekend is. In zoodanig geval moeten den troepen dagelijks
hun kantonnementen of bivakplaatsen worden aangewezen; waarbij
zich dan natuurlijk de vraag voordoet, door wie en hoe dat moet ge
schieden. Officieren en soldaten moeten zich zelf helpen en kunnen
daarbij in veel opzichten veel leeren.
„Verder kan bij zoodanige manoeuvres het gebruik van den trein
niet verwaarloosd worden; en hoewel die trein niet altijd geheel volgens
de oorlogsbehoefte is ingericht, hij bestaat en trekt ieders aandacht.
Intendance, geneeskundige dienst, generale staf, de troepen zelve,
allen hebben er belang bij en worden derhalve noodzakelijkerwijze
opmerkzaam gemaakt op deze impedimenta en op de daarvoor te treffen
regelingen."
De werkelijke oorlogstoestand wordt dus door dergelijke ma
noeuvres veel practischer nagebootst dan door kampoefeningen.
